Około 5% infekcji stawu wywołują grzyby lub pasożyty. U dorosłych infekcyjne zapalenie stawów najczęściej dotyczy stawów kolanowych, u dzieci – biodrowych. U dzieci w stawie biodrowym może wystąpić niespecyficzne „zwiewne zapalenie stawu biodrowego” (coxitis fugax). Nierzeżączkowe oraz grzybicze zapalenie stawów zazwyczaj Nie stwierdzono jednak istotnego związku z występowaniem blokad stawu krzyżowo-biodrowego. Fisher i wsp. ocenili pacjentów ze złożonym regionalnym zespołem bólowym (CRPS) pod kątem zakresu ruchów w stawach biodrowych i wskaźnika skroniowo-żuchwowego (TMI). Pomiary zakresu ruchu w biodrze autorzy mierzyli w 3 sytuacjach: przed U 2-10% pacjentów następujące komplikacje rozwijają się w trakcie i po endoprotecjom stawu biodrowego. Cwiczenia po stawu biodrowego Coksartroza i gonartostałość – odmiany procesów destrukcyjnych w stawach lub obszarze nadokimnazjalnym. Nerw jest skompresowany, jakby przechodzi przez tunel. Wyraźny pęczek i krwotok podskórny. Leczenie zapalenia stawu biodrowego. Zapalenie stawu biodrowego to choroba, która powstaje nie tylko w wyniku przebytych urazów, ale także poprzez infekcje bakteryjne czy wirusowe. W związku z tym, nie powinno się bagatelizować żadnej infekcji, gdyż pozostawiona samej sobie może doprowadzić do niebezpiecznego stanu zapalnego w stawie Tętnica zewnętrzna biegnie dalej do stawu kolanowego jako tętnica udowa, która zaraz obok wypuszcza swoją mniejszą siostrę tętnice głęboką uda. Po przejściu przez Kanał Huntera (kanał przywodzicieli) tętnica udowa przechodzi w tętnice podkolanową, która oddaje odgałęzienia tętnic do stawu kolanowego (górna-przyśrodkowa Vay Nhanh Fast Money. AnatomiaKość krzyżowa stanowi końcowy odcinek kręgosłupa, łączy się z kośćmi biodrowymi po bocznej stronie, tworząc staw krzyżowo- biodrowy. Ruchomość stawu jest minimalna, oscyluje między 2-4 stopnie. Kość krzyżowa wykonuje między kośćmi biodrowymi ruch rotacji górnej oraz dolnej .Staw stabilizowany jest przez mocne więzadła:więzadło krzyżowo- biodrowe przednie i tylnewięzadła krzyżowo- biodrowe międzykostnewięzadło biodrowo-lędźwiowe (połączone z kręgosłupem lędźwiowym)Relacja stawu krzyżowo- biodrowego z odcinkiem lędźwiowym, zachodzi również poprzez unerwienie. Górna część stawu zaopatrywana jest z odcinka L1-L3, natomiast dolna z zablokowania stawu krzyżowo-biodrowegoW sąsiedztwie stawu krzyżowo- biodrowego występuje wiele struktur mogących zaburzyć jego pracę. Kiedy mówimy o problemie ze stawem, należy wspomnieć o więzadłach, które go stabilizują. To one najczęściej ulegają mocnemu podrażnieniu w odpowiedzi na działanie niekorzystnych sił napięciowych. Posiadają bardzo wiele receptorów reagujących na niekorzystne rejonu stawu krzyżowo- biodrowego, związane jest najczęściej z kilkoma współistniejącymi problemami. Duże znaczenie przyczynowe, posiada ograniczona ruchomość odcinka lędźwiowego kręgosłupa z którego unerwiany jest sam staw, jak również mięśnie na niego asymetryczne napięcia mięśni pośladkowych mogą być konsekwencja restrykcji odcinka lędźwiowego, ale także długotrwałej kompresji, braku ruchu w wyniku pracy siedzącej lub nadmiernego ruchu – przeciążenia w sporcie. Mięśnie pośladkowe przyczepiają się do talerza biodrowego oraz kości krzyżowej, dlatego wpływają na sam staw i powstaje wówczas wstępne obciążenie rejonu. Warto w tym momencie popatrzeć „od brzucha” na ma wspólnego jama brzuszna ze stawem krzyżowo-biodrowym?Końcowe części jelita grubego (po lewej stronie esica, a po prawej kątnica) są połączone z przednią stroną stawu, poprzez powięź biodrową. A zatem, jeśli występują wzdęcia lub zaparcia, bardzo prawdopodobne będzie obkurczenie powięzi, która łączy się ze stawem krzyżowo- biodrowym, a tym samym obciążenie samego wpływającym na problemy jelitowe oraz restrykcję wyżej wymienionej powięzi, będzie miał między innymi długotrwały, niekorzystny stres. Powięź ta łączy się z mięśniem biodrowo-lędźwiowym, który przyczepia się od kości udowej do kręgosłupa od strony brzusznej. Jest to silny mięsień, dzięki któremu podnosimy nogę i możemy biegać, Nieprzypadkowo padło to słowo. Jest to mięsień filogenetycznie stworzony do biegania, reaktywny odruchowo na stres, którego jedną z części jest „ucieczka”. Pierwotnie był bardzo potrzebny do fizycznej ucieczki przed zagrożeniem. Sytuacje trudne w których jest duże obciążenie układu nerwowego, włączają system alarmowy tzw. walki lub ucieczki. Mięsień musi być w gotowości do „ewentualnego uciekania”. Stan podwyższonego napięcia stresowego w wyniku którego dochodzi do nieprawidłowej aktywacji mięśnia biodrowo- lędźwiowego, ma również związek z tzw. zespołem niespokojnych ta gotowość, adaptacja do stresu jest wydłużona w czasie, dochodzi do skrócenia i usztywnienia tkanki mięśniowej. A zatem przewlekły i silny stres może spowodować duże napięcie mięśnia i wywrzeć podwójny wpływ na staw krzyżowo- biodrowy. Może zablokować odcinek lędźwiowy, który unerwia staw a także poprzez swoje wzmożone napięcie, wpłynąć na obciążanie zablokowania stawu krzyżowo-biodrowegoJeśli zablokowanie kręgosłupa lędźwiowego potwierdzi się w badaniu, terapeuta wykona odpowiednie techniki manipulacyjne aby zresetować nieprawidłowe bodźcowanie rejonu stawu krzyżowo- aspektem będzie usunięcie wszystkich patologicznych napięć mięśniowo-powięziowych i więzadłowo-stawowych, wpływających na ruchomość kości krzyżowej oraz miednicy. Najczęściej opracowywana jest okolica powięzi pośladkowej wraz z bruzdami oraz przestrzeniami między w badaniu terapeuta zauważy sztywność tkanek w obrębie dołów biodrowych czy też okolicy jelit, konieczne będzie odpowiednie uwolnienie tego rejonu i uelastycznienie np. powięzi biodrowo-okrężniczej, okrężnicy zstępującej i wstępującej, wraz z powięzią mocującą je do kręgosłupa lędźwiowego. Mobilizacje stawu krzyżowo- biodrowego będą również bardzo istotne dla znormalizowania i uruchomienia metody leczenia:OsteopatiaTerapia manulanaTerapia wisceralnaTerapia CranioSacralnaTreści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy użytkownikiem serwisu a jego lekarzem, fizjoterapeutą czy osteopatą. Serwis ma z założenia charakter informacyjno-edukacyjny co przyczynia się do poszerzenia świadomościi wiedzy pacjenta, i pozwala dokonać wyboru, które sam, suwerennie podejmuję. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, zawartych w naszym serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z osobą specjalizująca się w danej dziedzinie. Administratorzy nie ponoszą żadnych konsekwencji wynikającychz wykorzystania informacji zawartych w serwisie, z pominięciem i nie przestrzeganiem procedur medycznych w tym badań (przedmiotowego/podmiotowego, diagnostyki, stworzenia planuterapii itp.) Strona główna/Fizjoterapia/Ból stawu krzyżowo-biodrowegoBól stawu krzyżowo-biodrowegoBól stawu krzyżowo-biodrowego jest obecnie jedną z częstszych dolegliwości dotyczących aparatu ruchu. Może mieć wiele przyczyn, jednak zawsze wymaga oceny i diagnostyki specjalisty. Ignorowany ból może prowadzić do poważnych zaburzeń postawy i uszkodzeń innych krzyżowo-biodroweStawy krzyżowo-biodrowe charakteryzują się stosunkowo niewielką ruchomością, która wynosi około 4 stopni rotacji i 1,6 mm translacji. U mężczyzn zakresy te są dodatkowo nieznacznie stawy odgrywają niezwykle ważną rolę, ponieważ stabilizują kręgosłup podczas przenoszenia obciążeń oraz pełnią funkcję lokomocyjną. Miednica jako łącznik między górną częścią tułowia a kończynami dolnymi odgrywa bardzo ważną rolę dynamiczną w systemie szkieletowym oraz biomechanicznym człowieka. W pozycji stojącej pomaga w utrzymywaniu równowagi ciała oraz odpowiedniej koordynacji, co zapewnia minimalizację zmęczenia mięśni posturalnych i wydatku energetycznego. W trakcie lokomocji natomiast ułatwia transport sił wygenerowanych przez mięśnie między tułowiem a kończynami czego wynika ból stawu krzyżowo-biodrowego?Dolegliwości bólowe w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych najczęściej wynikają z patologii bezpośrednio w obrębie tych stawów. Przyczyną może być zablokowanie lub nadruchomość, a także patologie w obrębie tkanki miękkiej otaczającej stawy. Poniżej przedstawiono najczęstsze przyczyny bólu w stawie krzyżowo-biodrowym:zablokowanie czynnościowe – wynika z przemieszczania się kości krzyżowej względem kości biodrowej. W efekcie ma miejsce zaryglowanie na wyniosłościach stawu, co z kolei uniemożliwia wykonanie ruchu powrotnego, powodując ból;hipermobilność – pojawia się rzadziej, a jej przyczyną jest nadmierne rozciągnięcie więzadeł i brak stabilności w trakcie wykonywanych ruchów. Powoduje to rozszerzenie się szpary stawowej, niestabilność stawu i konieczność generowania większego napięcia przez tkanki miękkie;ciąża – szczególnie zaawansowana, której następstwem jest szereg zmian w układzie narządu ruchu. Rosnący brzuch zmienia środek ciężkości ciała, co znacznie rzutuje na stawy krzyżowo-biodrowe. Ich ból dotyczy do 80% kobiet w ciąży;czynniki zewnętrzne (mechaniczne) – przeciążenia, wypadki komunikacyjne, upadki;błędy treningowe – np. podnoszenie ciężarów w niewłaściwy grupą osób narażonych na występowanie dolegliwości w obrębie stawu krzyżowo-biodrowego są osoby po 45. roku życia oraz osoby prowadzące siedzący tryb życia. Należy przy tym pamiętać, że dysfunkcja stawu krzyżowo-biodrowego nie musi łączyć się z odczuwaniem bólu. Możliwa jest sytuacja nieprawidłowej czynności stawu pod postacią sztywności lub niestabilności bez odczuwania dolegliwości wygląda ból stawu krzyżowo-biodrowego?Ból stawu krzyżowo-biodrowego wynikający z patologii więzadeł, lokalizuje się najczęściej w okolicy kości krzyżowej i samego stawu. Czasem promieniuje on do pachwiny (lub do jąder u mężczyzn) oraz do kończyny dolnej. Bardzo często myli się ten ból z rwą kulszową lub przypadku podrażnienia więzadła krzyżowo-guzowego odczuwa się dolegliwości w obrębie całej kończyny dolnej i pleców. Ból promieniuje często wzdłuż nogi, dochodząc aż do pięty. W efekcie następuje odruchowe napięcie mięśni tylnej części kończyny dolnej, co może dawać objawy pseudoneurologiczne lub stawu odczuwa się najczęściej jako ból punktowy, dzięki czemu można dokładnie wskazać jego lokalizację. Mogą temu oczywiście towarzyszyć inne dolegliwości, głównie ze strony układu nerwowego (jeśli dochodzi do ucisku struktur nerwowych).Wizyta u fizjoterapeutyDo zdiagnozowania dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego niezbędne jest przeprowadzenie wywiadu oraz badania przedmiotowego zawierającego: badania czynnościowe zakresu ruchu, specjalne testy uznane za specyficzne dla stawu krzyżowo-biodrowego. Wśród wspomnianych testów specyficznych wyróżnić należy pozycyjne testy palpacyjne, ruchowe testy palpacyjne oraz testy prowokacyjne. Do najpopularniejszych testów wykonywanych celem oceny czynności stawów krzyżowo-biodrowych należą:Dobór poszczególnych testów następuje po przeprowadzeniu wywiadu i wstępnej oceny pacjenta. Na poniższym filmie fizjoterapeuta Kamil z Centrum Fizjoterapeuty pokazuje przykład jednego z testów, czyli jak wywołać objaw wyprzedzania, który może wskazać na zablokowanie stawów krzyżowo-biodrowych:W przypadku gdy dochodzi do podejrzenia zaburzeń układu nerwowego warto dodatkowo wykonać testy po zdiagnozowaniu problemu i dobierze najbardziej optymalną terapię dla danego pacjenta. Leczenie zależy bowiem od dokładnej przyczyny bólu. Przykładowo, jeśli ból wynika z zablokowania stawu, najskuteczniejsza będzie terapia manualna w połączeniu z kinezyterapią. Należy bowiem nie tylko przywrócić stawu do prawidłowej pozycji, ale również wzmocnić lub rozciągnąć otaczające go struktury. Fizjoterapeuta poinstruuje również pacjenta, w jaki sposób funkcjonować poza gabinetem. Bardzo często zmiana pozycji podczas snu zmniejsza lub całkowicie likwiduje ból. Dobrym pomysłem jest spanie na boku z nogami ugiętymi do 90 stopni, przy czym między kolanami powinna znajdować się W., Machoy-Mokrzyńska A., Nowicki A., Sobolewska E., Dolegliwości bólowe wynikające z zaburzeń stawów krzyżowo-biodrowych oraz więzadeł działających bezpośrednio i pośrednio na stawy, Pomeranian Journal of Life Sciences, 4/ M., Kochański B., Dziweżek I., Kobylańska M., Polczyk A., Kałużny K., Zukow W., Aktualne standardy diagnostyki i leczenia dolegliwości bólowych miednicy ze źródłem w stawach krzyżowo-biodrowych, Journal of Education, Health and Sport, 6/ M., Mrozikiewicz P., Kocur P., Bartkowiak-Wieczorek J., Hoffmann M., Stryła W., Seremak-Mrozikiewicz A., Grześkowiak E., Dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgosłupa u kobiet w ciąży, Ginekologia Polska, 81/ produkty: KolagenKwas hialuronowySpirulinaChlorellaCzarnuszkaKoenzym Q10Niepozorny problem z miednicą mylony z bólem kręgosłupa Jeśli nie znasz źródła bólu w dolnej części pleców, dobrze jest też zwrócić uwagę na staw krzyżowo-biodrowy (SI). Chociaż wiele osób nigdy o tym nie słyszało, szacuje się, że dysfunkcja stawu krzyżowo-biodrowego jest odpowiedzialna od 15% nawet do 30% przypadków bólu w dolnej części jest staw krzyżowo-biodrowy (SI)?Staw krzyżowo-biodrowy jest miejscem, gdzie miednica łączy się z kręgosłupa. Dzięki temu mamy dwa stawy krzyżowo-biodrowe. Stawy SI są wytrzymałe i wytrzymują ogromne ciśnienie. Wspomagają one ciężar górnego ciała, działając jako amortyzatory podczas przenoszenia ciężaru między tułowiem a miednicą i nogami. Stawy te wspomagają również zakres ruchu, gdy zginasz się na biodrach lub gdy skręcasz się. Za każdym razem, gdy wstajemy z siedzenia lub chodzimy, kładziemy nacisk na stawy SI. Codzienne czynności z czasem przeciążamy te stawy prowadząc do bólu i dysfunkcji całego objawy bólowe stawów ze stawami SI można scharakteryzować przez te objawy:przewlekłe, bolesne bóle po jednej stronie dolnej części pleców, boczna część okolicy kości ból pleców, który pogłębia się przy pewnych ruchach, takich jak wsiadanie i wysiadanie z samochodu, schylanie się i poranne wstawanie z który promieniuje w dół od pośladka do kolana po tylnej części uda, mylony z rwą który sprawia wrażenie, że pochodzi z bioder. Ból spowodowany dysfunkcją stawów SI może pojawić się po obu stronach ciała, nawet jeśli bardziej powszechne jest odczuwanie bólu tylko po jednej stronie. Kolejny fakt, o którym należy pamiętać: Dysfunkcja stawów krzyżowo-biodrowych częściej występuje u kobiet w młodym i średnim wieku. Kobiety, które są w ciąży lub niedawno urodziły mogą być bardziej podatne na ból stawów które na pewno nie mają źródła w stawach krzyżowo-biodrowych:ból, który promieniuje od kolana w dół lub drętwienie w dolnej części objawy te występują, staw SI nie jest prawdopodobnym źródłem sprawdzić dysfunkcję stawów SI?Zaleca się wizytę u fizjoterapeuty, w celu diagnostyki funkcjonalnej, które obejmują:diagnostyka poprzez kompresje kości biodrowej na kość krzyżową w celu prowokacji bólu pochodzącego ze bolesności stawu podczas zakresu ruchu poprzez kość w leżeniu na plecach z jedną nogą wyprostowaną i drugą zgiętą, gdzie kostka spoczywa na udzie prostej nogi. Ciśnienie jest przykładane poprzez delikatne naciskanie zgiętego kolana w dół i na zewnątrz. Jeśli te testy odtwarzają ból, może to oznaczać dysfunkcję stawów krzyżowo-biodrowych. W stanach ostrych lekarz może diagnostycznie podać do stawu SI miejscową iniekcję znieczulającą. Jeśli zastrzyk łagodzi ból, problemem może być staw SI. Dysfunkcję stawów krzyżowo-biodrowych trudno jest określić za pomocą diagnostyki obrazowej, takiej jak badanie rentgenowskie lub rezonans magnetyczny. Dlatego tak trudna jest ich diagnostyka, a pacjenci często błędnie i nieskutecznie leczą się na inne przypadłości, np. na dyskopatię. Jednak dobrze przeprowadzone funkcjonalne testy fizjoterapeutyczne mogą to skutecznie określić. Czerwiec 12, 2019 Dolegliwości bólowe zwłaszcza odcinka lędźwiowego kręgosłupa mogą być spowodowane rozmaitymi przyczynami. Jedną z nich może być zapalenie stawów krzyżowo – biodrowych. Opisywane stawy wchodzą w skład obręczy biodrowej. Łączą nierozerwalnie kość krzyżową oraz kość biodrową. Zbudowane są z powierzchni uchowatych znajdujących się na kości krzyżowej i talerzach biodrowych. Stawy krzyżowo – biodrowe zalicza się do stawów maziówkowych. Posiadają one niewielki zakres ruchu, który wynosi około 4o rotacji. Znikoma ruchomość spowodowana jest wynikiem rozmaitych ruchów wykonywanych w obrębie tułowia i kończyn dolnych. Ruch w tych stawach odbywają się w trzech płaszczyznach i jest doskonałym połączeniem ruchu zgięcia i wyprostu oraz górno – dolnego ślizgu. Staw krzyżowo – biodrowy pełni przede wszystkim funkcję stabilizacyjną oraz lokomocyjną. W trakcie stabilizacji bardzo ważna jest odpowiednia integracja następujących układów: biernego (kostno – stawowo – więzadłowego), czynnego (mięśniowo – powięziowego) oraz nerwowego. Prawidłowa współpraca wymienionych systemów pozwala na wykonanie ruchów według właściwych wzorców. W trakcie lokomocji stawy krzyżowo – biodrowe w znaczącym stopniu zapewniają płynny i właściwy ruch, bez jakichkolwiek dysfunkcji i zaburzeń zapalny jest jedną z częstych patologii związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem stawu biodrowo – krzyżowego. Zapalenie jest to fizjologiczna reakcja organizmu. Celem opisywanego procesu jest obrona przed czynnikiem chorobotwórczym np. bakterią lub wirusem. Proces zapalny doprowadza do usunięcia z organizmu czynnika patologicznego oraz zapewnia prawidłowy, fizjologiczny stanu określonej tkanki budującej daną stanu zapalnego stawów krzyżowo – biodrowychDo najczęstszych objawów stanu zapalnego stawów krzyżowo – biodrowych zalicza się przede wszystkim:Ból – najczęściej jest on zlokalizowany w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, może również promieniować do stawu biodrowego, pośladka lub kończyny dolnej. Ból nasila się często podczas długotrwałego siedzenia lub stania. Występować może również podczas przekręcania się w łóżku, wsiadania i wysiadania z samochodu oraz w trakcie zakładania skarpetek lub butów,Stan podgorączkowy – występuje zwiększenie temperatury powyżej 37 stopni,Podwyższenie temperatury – zwłaszcza tkanek otaczających i wchodzących w skład stawu,Wzmożoną tkliwość – zwłaszcza dolnej części kręgosłupa,Sztywność – zwłaszcza poranna umiejscowiona w odcinku lędźwiowym oraz w stawach biodrowych,Ogólne złe samopoczucie – związane głównie z ograniczeniem wykonywania podstawowych czynności dnia stanu zapalnego stawów krzyżowo – biodrowychDo najczęstszych przyczyn stanu zapalnego stawów krzyżowo – biodrowych zalicza się przede wszystkim:Chorobę zwyrodnieniową – zlokalizowana w stawach obwodowych oraz w kręgosłupie,Spondyloartropatie – to grupa chorób, w których przebiegu występują objawy zapalenia stawów kręgosłupa oraz stawów obwodowych. Jest to choroba przewlekła do, której zalicza się: zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zapalenie stawów z towarzyszącą łuszczycą, toczeń,Urazy, kontuzje – spowodowane najczęściej wypadkiem komunikacyjnym lub upadkiem,Ciążę, poród – dochodzi tutaj do nadmiernego rozciągnięcia stawu biodrowo – krzyżowego,Przeciążenia – najczęściej spowodowane niedostosowaniem określonej aktywności fizycznej do możliwości wydolnościowych organizmu,Zakażenia – bakteryjne oraz wirusowe,Zapalenie szpiku kostnego,Zapalenie dróg moczowych,Uzależnienie – przede wszystkim od substancji odurzających np. stanu zapalnego stawów krzyżowo – biodrowychDla postawienia prawidłowej diagnozy w przypadku stanu zapalnego stawu biodrowo – krzyżowego ważne jest zastosowanie odpowiedniej diagnostyki. Składa się na nią przeprowadzenie dokładnego wywiadu i badania lekarskiego. W dalszej kolejności lekarz zleca wykonanie badań obrazowych takich jak: rentgen, tomograf komputerowy bądź rezonans magnetyczny. Wymieniane badania mają w sposób widoczny zlokalizować miejsce występowania stanu zapalnego. Dla potwierdzenia diagnozy zleca się również wykonanie badań laboratoryjnych do, których się zalicza: OB, ogólną morfologię krwi, czynnik reumatoidalny, przeciwciała, antygen. Można również zastosować odpowiednie testy funkcjonalne jak na przykład test wyprzedzania. Podczas tego badania możemy sprawdzić ruchomość stawu biodrowo – stanu zapalnego stawów krzyżowo – biodrowychSkuteczne leczenie stanu zapalnego stawu biodrowo – krzyżowego będzie zależało w dużej mierze od rodzaju i stopnia zaawansowania poszczególnych objawów oraz przyczyny powstania stanu zapalnego. W opisywanym przypadku stosuje się przeważnie leczenie zachowawcze w skład, którego wchodzi:Farmakoterapia – stosuje się przede wszystkim leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym oraz rozluźniającym doustnie. Miejscowo w celu zminimalizowania dyskomfortu możemy zastosować różnorodne maści oraz żele. Jeżeli powyższe postępowanie nie daje zamierzonego rezultatu należy wykonać iniekcje bezpośrednio do chorego stawu. Wstrzykujemy do niego zazwyczaj silną substancję przeciwbólową połączoną ze sterydem, który ma działanie przeciwzapalne. Iniekcji wykonuje się zazwyczaj tylko kilka, aby nie uszkodzić poszczególnych struktur wewnątrzstawowych,Fizjoterapia – stosuje się tu zabiegi zarówno z fizykoterapii jaki kinezyterapii (leczenie ruchem). Dobre wyniki osiąga się również przy zastosowaniu terapii manualnej oraz masażu. – fizykoterapia – w przypadku opisywanego schorzenia najlepiej jest zastosować zabiegi o silnym działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym takie jak np. magnetoterapię (pole magnetyczne), laseroterapię, krioterapię miejscową, ultrasonoterapię (ultradźwięki), termoterapię (lampa sollux), elektroterapię (jonoforeza, prądy diadynamiczne oraz interferencyjne), hydroterapię (kąpiele z hydromasażem), -kinezyterapia – ważnym elementem w leczeniu stanu zapalnego stawów krzyżowo – biodrowych są ćwiczenia. Odgrywają one kluczową rolę zarówno w powyższej terapii jak i profilaktyce. Zestawy poszczególnych ćwiczeń powinny być dostosowane indywidualnie do możliwości danego pacjenta. Zaleca się wykonywanie przede wszystkim ćwiczeń: – Wzmacniających – stosuje się je w przypadkach, gdy ból spowodowany jest nadmierną ruchomością stawów krzyżowo – biodrowych. Systematyczne wykonywanie odpowiednich ćwiczeń powoduje poprawę stabilizacji miednicy. Mięśnie, które należy wzmocnić w opisywanym przypadku to: mięśnie brzucha oraz mięśnie przykręgosłupowe, – Rozluźniających – stosuje się je w przypadkach, gdy ból spowodowany jest ograniczoną ruchomością. Systematyczne wykonywanie określonych ćwiczeń ma na celu rozluźnić, uelastycznić oraz rozciągnąć przykurczone mięśnie zwłaszcza przykręgosłupowe, – Ogólnousprawniających – stosuje się zazwyczaj delikatne ćwiczenia nie powodujące dolegliwości bólowych oraz nadmiernego zmęczenia. Gimnastykujemy w przebiegu opisywanego schorzenia zazwyczaj kręgosłup oraz kończyny dolne. Można wykonywać również ćwiczenia w wodzie, – terapię manualna – zazwyczaj stosuję się ją po ustąpieniu całkowicie stanu zapalnego. Wówczas wykonywane są rozmaite techniki i metody indywidualnej pracy z pacjentem. Mają one na celu w dużej mierze prawidłowe wyrównanie napięć mięśniowych oraz przywrócenie właściwej fizjologicznej ruchomości. Powyższe zabiegi powinny być wykonywane przez doświadczonego rehabilitanta, aby uniknąć dodatkowych niepożądanych skutków, – masaż – stosuje się przede wszystkim masaż leczniczy polegający na wykorzystaniu dotyku w celu uzyskania odpowiedniego działania terapeutycznego. Wspominany masaż opiera się na technikach masażu klasycznego, – kinesiotaping (plastrowanie) – polega na wykorzystywaniu kolorowych plastrów naklejanych w odpowiedni sposób na ciało. Mają one na celu podtrzymać efekt terapeutyczny uzyskany poprzez wykonanie ćwiczeń, terapii manualnej lub – stosuje się bardzo rzadko. Zabieg polega na nieoperacyjnym przerwaniu włókien czuciowych,Prozdrowotny tryb życia – zmniejszenie aktywności dnia codziennego oraz wydłużenie odpoczynku korzystnie wpływa na zmniejszenie stanu zapalnego stawu biodrowo – krzyżowego. Odpowiednia pozycja podczas snu może również złagodzić ból (należy spać na boku). Redukcja masy ciała istotnie wpływa na stan opisywanych stawów, zmniejsza się wówczas nacisk na określone powyższe zabiegi nie przynoszą znacznej poprawy wykonuje się wówczas leczenie operacyjne. Należy pamiętać, iż powyższe postępowanie jest ostatecznością. Podczas zabiegu chirurgicznego zawsze mogą wystąpić nieprzewidywalne komplikacje. Zastosowane leczenie operacyjne polega na całkowitym unieruchomieniu stawu biodrowo – dr n. med. Kamil Klupiński,fizjoterapeuta sportowy, kierownik poradni rehabilitacyjnejBlokada stawu krzyżowo-biodrowegoUszkodzenie stawu krzyżowo-biodrowegoPokonaj ból bioder! ĆwiczeniaNie jest prawdą, że tylko osoby starsze są narażone na ból bioder. Coraz młodsze osoby, skazane na pracę przy biurku i siedzący tryb życia, czasem nawet po kilkanaście godzin w ciągu dnia, odczuwają ból. Do tego grona należą również sportowcy i ci, którzy przeciążają dolne partie ciała. Jak w prosty sposób można temu zapobiegać? Ćwicząc!Pierwsze dolegliwości zwykle zaczynają się w pachwinie i w obrębie stawu biodrowego, które powinny być znakiem ostrzegawczym, którego nie należy lekceważyć. Najpierw pojawiają się pierwsze symptomy, później coraz częściej ból zaczyna nam towarzyszyć w ciągu dnia, ograniczając codzienną aktywność i obniżając jakość życia. W takich sytuacjach zdarza się, że podświadomie zaczynamy unikać obciążenia bolącej kończyny i zaczynamy utykać, z czasem zaburzając równowagę stawów miednicy i powodując dysbalans mięśniowy. Dodatkowy dyskomfort sprawia bolący kręgosłup. Nie dopuść do tego! Należy systematycznie dbać o elastyczność stawów, aby uniknąć w przyszłości zmian zwyrodnieniowych i założenia bioder – przyczynyBiodra bolą zazwyczaj wskutek przeciążenia stawów. Dolegliwości te w większości przypadków najczęściej mijają, kiedy odpoczniemy. Przy zmianach zwyrodnieniowych dochodzi do uszkodzenia chrząstki stawowej panewki stawu biodrowego bądź do degeneracji głowy kości udowej i degradacji stawu. To prowadzi do ograniczenia zakresu ruchu w stawie i bólu związanego z aktywnością, który zaczyna promieniować do pachwin i kolan. Możemy odczuć go również w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa oraz na tylnej stronie bólu mogą być wcześniejsze urazy, jakie rozpozna lekarz na podstawie badań obrazowych. Mogą to być m. in. złamania osteopatyczne, tj. złamanie szyjki kości udowej, kości miednicy bądź zwichnięcie stawu wyjaśniają fizjoterapeuci Rex Medica Sport, ból biodra często spowodowany jest zmianami mięśniowo-powięziowymi, co oznacza, że nasze mięśnie są zbyt przykurczone jednostajną postawą lub wykonywaną czynnością i nie mogą pracować w sposób naturalny. Kiedy wskutek rutynowych czynności i przy dłuższym siedzeniu w jednej pozycji zaczynasz odczuwać dyskomfort to pierwszy symptom dolegliwości. Zadbaj o to, aby nie rozwinęła się w stan przewlekły, który może ostatecznie doprowadzić do operacji. Pamiętaj – z bólem bioder można uporać się w prosty sposób, systematycznie ćwicząc 20 minut dziennie lub co najmniej 3 razy w tygodniu!Jeśli chcesz sprawdzić, czy masz mocne biodra, wykonaj prosty test: zrób przysiad na jednej nodze – jeśli kolano odchyla się do środka, masz słabe bioder – ćwiczeniaBól biodra jest wyjątkowo dokuczliwy. W stanie przewlekłym ogranicza podstawowe czynności, tj. Chodzenie (zaburzając z czasem wzorzec chodu) swobodne kucanie czy bieganie. Ćwiczenia łagodzą dolegliwości nie tylko w samym stawie, ale także w okolicach, do których promieniuje ból: w pachwinie, udzie, podudziu czy plecach. Rozciągają również stawy biodrowe, zwiększając zakres ruchowy oraz przywracają im stabilność i prezentujemy 5 ćwiczeń na biodra, które będą zarówno skuteczną terapią, jak i odczuwasz ból i “pieczenie” bocznej strony biodra, ból w pachwinie i w okolicy kości krzyżowej bądź w okolicy pośladkówĆWICZENIA – rozciągające: praca nad mięśniami krzyżowo-lędźwiowymi, czworogłowymi, mięśniem gruszkowatym,ćwiczenie nr 1połóż się na plecach, ręce wzdłuż ciałazegnij prawą nogę w kolanie, przyciągnij do brzucha i skieruj lekko na zewnątrzoprzyj na kolanie dłońblokując ręką ruch nogi, staraj się wywierać nacisk w trakcie przywodzenia jej w stronę środkanapnij mięśnie i pozostań w tej pozycji do momentu aż poczujesz napięcie (około kilkunastu sekund)powtórz ćwiczenie 3-krotniewróć do pozycji wyjściowej i zmień stronęćwiczenie nr 2leżąc na plecach, nogi ugnij w kolanach (lub oprzyj o ścianę pod kątem około 90 stopni)prawą stopę oprzyj o lewe kolano i postaraj się je przyciągnąć w prawą stronęlewa stopa cały czas pozostaje w tej samej pozycji, oparta o podłogę (lub ścianę)poczujesz lekkie rozciąganie w bocznej części biodra, na mięśniu pośladkowymwytrzymaj w tej pozycji około 1 minutyzmień stronę i powtórz ćwiczeniećwiczenie nr 3uklęknij (klęk prosty)ustaw się w rozkroku, jedno kolano pozostaw daleko za sobąwypnij biodra do przodunapnij mięśnie brzucha i utrzymaj napięcie około 1 minutyopcjonalnie zamiast wyprostu, możesz wykonać lekki skłon, ręce opierając o podłogęzmień stronę i powtórz ćwiczeniećwiczenie nr 4 stań prawym bokiem do ścianyoprzyj się ręką i wyprostuj plecyugnij lewą nogę i unieś piętę do pośladkastaraj się ją docisnąć, dlatego aby sobie pomóc, złap stopę dłoniąwytrzymaj w tej pozycji kilkanaście sekundpowtórz ćwiczenie 10 razyzwolnij nogę i zmień stronęćwiczenie nr 5stań w świetle drzwi, aby złapać się futryny na wysokości klatki piersiowejstopy ustaw równolegle do niej, na wprost, na szerokość biodertrzymając je cały czas w tej samej pozycji, staraj się lekko rozpychać kolana na zewnątrzutrzymując plecy proste, schodź w dół jak najniżej, wypychając pośladki w tył i staraj się je maksymalnie zbliżyć do pięt – cały czas trzymając się futrynypozostań w tej pozycji około 1 minutyStaw krzyżowo-biodrowyZdecydowana większość zaburzeń w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych jest konsekwencją codziennych nawyków bądź asymetrii prawej i lewej strony ciała (lateralizacji). Przeważnie dysfunkcje te związane są z nawykami, takimi jak spanie na jednym boku, bądź zakładanie nogi na nogę. Z biegiem czasu efektem nawyków mogą być zaburzenia równowagi mięśniowej, które objawiają sięprzykurczami, ograniczoną ruchomością oraz zaburzeniami postawy ciała [1]. Do czynników zaburzających funkcjonowanie stawów krzyżowo-biodrowych zalicza się: stan zapalny – jest on przeważnie konsekwencją nagłego urazu lub długotrwałego przeciążenia (zarówno dynamicznego, jak i statycznego), dochodzi wówczas do silnego naciągnięcia więzadeł lub do wzmożonego napięcia struktur więzadłowych;zmiany zwyrodnieniowe – wskutek zmian dochodzi do uszkodzenia chrząstki wyściełającej powierzchnie stawowe na kości biodrowej i krzyżowej;patologiczne zmiany w obrębie kości krzyżowej – przeważnie dotyczą braku zrostu pomiędzy kręgami na jednym lub więcej poziomach, zaburzony zrost kości krzyżowej (zrost kości ma miejsce w rozwoju wewnątrzmacicznym) wpływa na nieprawidłowe wykształcenie stawu krzyżowo-biodrowego;zaburzenia struktur stabilizujących: hipomobilność – stan, gdy napięcie tkanek okołostawowych jest wzmożone i uniemożliwia prawidłową ruchomość stawu; zaburzenia struktur stabilizujących: hipermobilność – stan rozciągnięcia więzadeł, które nie spełniają swojej funkcji stabilizacyjnej, wówczas ruch w stawie przekracza prawidłowe zakresy;ciąża – podczas ciąży stawy krzyżowo-biodrowe przechodzą zmiany związane z wydzielaniem hormonów, które wpływają na rozluźnianie tkanki łącznej, co ma ułatwić poród poprzez zwiększoną elastyczność struktur;nieprawidłowa postawa ciała w statyce i dynamice – wpływa przeciążająco na stawy krzyżowo-biodrowe [2–4].Dysfunkcje stawu krzyżowo-biodrowego można podzielić na zaburzenia związane z:ograniczeniem ruchomości w stawie (staw zablokowany) – jedna z kości biodrowych przemieszcza się (ulega skręceniu) w kierunku do przodu i powoduje zablokowanie kości w nieprawidłowej pozycji, napięcie torebki stawowej i uniemożliwienie ruchu w segmentach kręgosłupa znajdujących się powyżej,nadmierną ruchomością w stawie, niestabilnością, często połączoną z wtórną kompresją powierzchni stawowych [5, 6].Wnikliwe badanie osteopatyczne pozwala wskazać rodzaj zaburzenia i jego postać. Postępowanie w przypadku dysfunkcyjności stawu krzyżowo-biodrowego zależne jest od przyczyny zaburzeń [7–10]:Staw zablokowany – pierwszą czynnością jest odblokowanie stawu przez techniki manualne, następnie należy wprowadzić ćwiczenia utrzymujące zakres ruchu w zablokowanym dotąd niestabilny – istotna jest praca z określonymi grupami mięśniowymi w celu poprawy stabilizacji stawu krzyżowo-biodrowego. Zazwyczaj potrzebne jest również wspomaganie stabilności miednicy pasem miedniczym. W przypadku zwiększonej ruchomości/niestabilności przyczyną bólu może być osłabienie mięśni pośladkowych oraz dwugłowego uda i sztywność mięśni biodrowo-lędźwiowych, które stabilizują kręgosłup i miednicę. Wskazane jest:wzmocnienie mięśni pośladkowych i dwugłowych ud,skorygowanie dysfunkcji stawu (chiropraktyka/terapia manualna),rozciąganie mięśni biodrowo-lędźwiowych,zachowanie odpowiedniej ruchomości niestabilny skompresowany – należy doprowadzić do odbarczenia powierzchni stawowych poprzez osteopatyczne techniki manualne, a następnie wprowadzić leczenie jak w przypadku niestabilności stawu krzyżowo-biodrowego. Wskazane są:relaksacja nadmiernie napiętych grup mięśniowych,wzmacnianie mięśni głębokich obręczy z zakresu terapii manualnej mają na celu odtworzenie ruchu stawowego (mobilizacje, manipulacje), zmniejszenie patologicznego napięcia w obrębie struktur miednicy oraz dążenie do równowagi mięśniowej (techniki poizometrycznej relaksacji mięśni – PIR). Praca na tkankach miękkich obejmuje poprawę elastyczności tkanek obkurczonych oraz wzmocnienie tkanek osłabionych [11, 12]. W przypadkach zaawansowanych zmian i dolegliwości bólowych czasami konieczne jest wprowadzenie farmakoterapii o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym [12].Manualne odbarczenie stawu krzyżowo-biodrowego prawegoPacjent leży na lewym boku przodem do terapeuty. Noga prawa ugięta w stawie biodrowym (pod kątem prostym) i kolanowym spoczywa na leżance przed nogą lewą, noga lewa wyprostowana. Lewa dłoń terapeuty położona w okolicy prawego guza kulszowego, prawa dłoń spoczywa na prawym barku pacjenta (zdj. 1). Poleca się pacjentowi wykonanie wdechu. Podczas głębokiego wydechu terapeuta jedną ręką stabilizuje bark lub dolne żebra po przeciwnej stronie, drugą naciska i przesuwa okolicę pośladka w kierunku do siebie (zdj. 2).Po zabiegu należy wykonać test wyprzedzania, który polega na tym, że pacjent stoi tyłem do badającego z wyprostowanymi nogami w stawach kolanowych, obie stopy równo na podłodze. Należy wyczuć kciukami oba kolce biodrowe tylne górne. Poleca się pacjentowi wykonanie skłonu do przodu. W skłonie tułowia ocenia się położenie oraz ruchomość obu kolców. Brak obniżania się kolca albo obecność objawu wyprzedzania świadczy głównie o zablokowaniu stawu krzyżowo-biodrowego po stronie mięśni (PIR) Przed rozpoczęciem PIR należy wykonać test funkcjonalny. Pacjent leży na plecach z nogami ugiętymi w stawach kolanowych, terapeuta klęczy przed stopami pacjenta i stabilizuje je. Poleca się wykonanie skrętu kolan w prawą, następnie lewą stronę. Należy porównać różnice w odległości stawów kolanowych od podłoża. Po zakończeniu PIR należy powtórzyć test relaksacja mięśni (angażowanie mięśni otaczających miednicę): leżenie na plecach, nogi ugięte w stawach kolanowych, skręcone maksymalnie w jedną stronę. Opór: jedna ręka na stopach pacjenta, druga przyłożona po bocznej stronie uda (zdj. 3). Poleca się wykonanie ruchu przeciwko oporowi terapeuty. W momencie gdy pacjent przepchnie dłonie terapeuty (zdj. 4), poleca się rozluźnienie i wykonanie głębokiego wdechu, następnie podczas wydechu spycha się kolana do pozycji wyjściowej. Relaksację należy wykonać dla obu stron, po 5–8 powtórzeń na każdą stronę. Należy dawkować równe napięcia i wyrównać je po obu relaksacja mięśni (angażowanie mięśni przywodzicieli uda, pośladkowych średnich oraz czworobocznych lędźwi): leżenie na boku z nogami wyprostowanymi. Opór: jedna ręka przyłożona w okolicy bocznej uda, druga na ramieniu pacjenta (zdj. 5). Poleca się uniesienie całego tułowia i nóg przeciwko oporowi terapeuty (zdj. 6). Technikę należy wykonać obustronnie, po 5–8 powtórzeń na każdą stronę. Ćwiczenia wzmacniająceW terapii stawu krzyżowo-biodrowego zastosowanie mają ćwiczenia stymulujące głębokie mięśnie stabilizujące. Są to przede wszystkim podpory (przodem, tyłem, bokiem), kombinacje ćwiczeń w pozycji klęku podpartego oraz ćwiczenia w wyższych pozycjach na małej płaszczyźnie podporu oraz na niestabilnym 1. Angażowanie jednostronnie mięśnia pośladkowego wielkiego oraz jednostronnie czworobocznego lędźwi, prostownika grzbietu, biodrowego większego po obu stronach, skośnych brzucha, poprzecznego brzucha. Leżenie na plecach, jedna noga ucięta w stawie kolanowym, zgięta pod kątem prostym, druga wyprostowana (zdj. 7). Ruch: jednoczesne uniesienie bioder oraz wyprostowanej nogi, tak aby oba uda były równoległe (zdj. 8). Ćwiczenie należy wykonać obustronnie. Ćwiczenie 2Leżenie na plecach, obie golenie i stopy znajdują się na podwieszkach. Ruch: uniesienie obu bioder (zdj. 9). Ćwiczenie 3. Leżenie na plecach z nogami ugiętymi pod kątem prostym. Lewa dłoń przyłożona z przodu na lewym udzie, prawa ręka przyłożona z tyłu na prawym udzie (zdj. 10). W tej pozycji należy docisnąć lędźwie do podłoża. Ruch: maksymalny nacisk udami na dłonie (lewe udo naciska w górę, prawe w dół). Podczas ćwiczenia dłonie stawiają opór udom, tak aby uzyskać napięcie izometryczne. Pacjent powinien czuć napięcie na lewych zginaczach bioder i prawych prostownikach. Napięcie należy utrzymać w granicach 10 s. Ćwiczenie należy wykonać biodra – przyczyny, objawy i profilaktykaZmiany zwyrodnieniowe kości udowej, zapalenie ścięgien, nadwyrężenie mięśni czy problemy z kręgosłupem. To tylko niektóre ze schorzeń, które mogą objawiać się nagłym bólem bioder, promieniującym do pachwiny, uda, podudzia czy pleców. Jeżeli objawy te są stosunkowo łagodne i towarzyszą nam od niedawna, możemy próbować leczyć je domowymi sposobami. W przypadku długotrwałego bólu należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem zapewnia nam szeroką gamę ruchów, dzięki niemu jesteśmy w stanie chodzić, biegać, kucać, czy nawet wspinać się. Towarzyszący nam podczas tych czynności ból może spowodować, że zaczynamy unikać obciążania tych kończyn. To z kolei prowadzi do zaburzeń prawidłowego wzorca chodu i ma wpływ na całą postawę ciała. Pierwsze objawy dysfunkcji biodra poczujemy w dolnym odcinku pleców, w kończynach dolnych oraz na wysokości stawów oznaki dysfunkcji stawu biodrowegoDysfunkcja stawu biodrowego może wywoływać szereg innych schorzeń. Gdy towarzyszy im gorączka lub wysypka – nie zwlekajmy z natychmiastową wizytą u lekarza. Do wspomnianych objawów zaliczamy między innymi:ból w pachwinie;ból w okolicy kości krzyżowej;ból i mrowienie bocznej strony dolegliwości nie ustępują podczas odpoczynku i nasilają się w nocy. W przypadku dysfunkcji stawu biodrowego pojawić mogą się również: zawroty głowy, mdłości i bólu biodraRozpoznanie źródła bólu może stać się wyzwaniem nawet dla specjalisty, w diagnozie pomóc może z pewnością badanie obrazowe. Oto niektóre z chorób bezpośrednio związanych z urazem biodra:zapalenie stawu biodrowego – spowodowane chorobami o podłożu zapalnym bądź postępującym zwyrodnieniem stawu;złamanie szyjki kości udowej, kości miednicy bądź zwichnięcie stawu biodrowego, przy których pojawia się obrzęk, krwiak i bardzo silny ból biodra;wrodzone zmiany w budowie panewki, jak np. dysplazja, która objawia się niestabilnością oraz względnym skróceniem nogi;nierównowaga stawowo-mięśniowa – zaburzenia pojawiają się często w biodrze i pachwinie w trakcie wykonywania nadmiernego ruchu;ucisk na nerw występujący w lędźwiowym bądź lędźwiowo-krzyżowym odcinku kręgosłupa;choroba Parthesa – schorzenie występujące najczęściej u młodych chłopców, które początkowo objawia się utykaniem, ograniczeniem ruchu, sztywnością w biodrze i widocznym spłaszczeniem jaki sposób leczyć ból biodra?W leczeniu objawowym i krótkofalowym lekarze zalecają stosowanie leków przeciwzapalnych oraz przeciwbólowych. Często używa się także maści oraz zastrzyków z glikokortykosteroidami lub stężonym kwasem hialuronowym. Jeżeli w grę wchodzą natomiast zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe czy poważniejsze uszkodzenia stawu biodrowego – naturalnym rozwiązaniem będzie operacja. Najtrudniejsze przypadki będą wskazaniem do endoprotoesoplastyki, czyli wymiany stawu biodrowego na elementy sztuczne. Można także rozważyć i omówić z lekarzem zastosowanie ortezy i fizjoterapia – jak walczyć z bólem?Aby zmniejszyć bądź wyeliminować ból stosuj:ćwiczenia, które pomogą rozciągnąć mięśnie kończyn dolnych oraz stawy biodrowe;ćwiczenia manualne wykonywane przez doświadczonego terapeutę;przyjmowanie odpowiednich pozycji wypoczynkowych, które rozluźniają mięśnie i zmniejszają ból;fizykoterapię – szereg zabiegów zmniejszających ból w stawie (pole magnetyczne, laser, ultradźwięki, krioterapia);wkładki ortopedyczne, które umożliwią przywrócenie prawidłowej postawy ciała i niwelują napięcie. Objawem zapalenia stawu krzyżowo biodrowego jest ból krzyża. Leczenie stanowią ćwiczenia i blokada stawu, która jest również testem diagnostycznym. Przyczyną zapalenia oraz bólu jest często uraz miednicy, na przykład doznany w wyniku upadku. Dolegliwości bywają uciążliwe i przewlekłe. Chorzy często długo czekają na właściwą diagnozę oraz uśmierzenie bólu. Objawy zapalenia stawu krzyżowo biodrowego Objawem zapalenia stawu krzyżowo biodrowego jest przede wszystkim ból krzyża, pośladka oraz pleców. Może również pojawiać się sztywność, szczególnie poranna. Gdzie boli staw krzyżowo biodrowy? Ból jest dominującym objawem. Jest najczęściej jednostronny, umiejscowiony w górnej części pośladka oraz dolnej części pleców, z boku kręgosłupa. Często poniżej tak zwanych dołeczków Wenus. Czasami najbardziej odczuwany jest ból kości krzyżowej, a w innych przypadkach dolegliwości są bardziej uogólnione i czasem chory sam dokładnie nie wie, gdzie dokładnie znajduje się ból. Uciśnięcie kości na bok i nieco w górę od górnego końca szpary pośladkowej może powodować bardzo silny ból. Ból w krzyżach może promieniować do pośladka, pachwiny, tylnej i bocznej części uda oraz tylno bocznej łydki. Między innymi dlatego jest często mylony z rwą kulszową. Charakter bólu Charakter bólu może być tępy, albo ostry i przeszywający. Dolegliwościom mogą towarzyszyć objawy takie jak wzmożone napięcie mięśni dolnego grzbietu oraz sztywność. U kogo powstaje ból stawu krzyżowo biodrowego? Ból najczęściej pojawia się u osób, które przeszły uraz miednicy, na przykład stłuczenie biodra w wyniku upadku lub u osób po operacji na kręgosłup lędźwiowy. Zapalenie stawu krzyżowo biodrowego pojawia się też czasem u młodych mężczyzn w wyniku choroby zwanej ZZSK. Co nasila ból stawu krzyżowo biodrowego? Ból nasila się podczas długotrwałego stania lub siedzenia, przewracania się w łóżku, wstawania z łóżka i z krzesła, wsiadania do samochodu, zakładania na stojąco skarpetek oraz długotrwałej jazdy samochodem. Co przynosi ulgę? Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz odpoczynek. Przebieg zapalenia stawu krzyżowo biodrowego Ból może pojawić się nagle, na przykład przy podnoszeniu ciężaru ze skrętem tułowia. Najczęściej jednak rozwija się powoli i jest poprzedzony urazem miednicy. Ból narasta powoli, doprowadzając do tego, że pacjent ma problemy z codziennym funkcjonowaniem. Do bólu często dołączają się przykurcze mięśniowe oraz sztywność. W wyniku przewlekłego napięcia mięśni pośladków może rozwinąć się zespół mięśnia gruszkowatego oraz punkty spustowe. Gdy boli staw krzyżowo biodrowy, nastrój pacjentów staje się obniżony i drażliwy, może nawet pojawić się depresja. Ile trwa zapalenie stawu krzyżowo biodrowego? Nie ma reguły co do czasu trwania bólu i zapalenia, ale w wielu przypadkach nieleczone lub leczone nieskutecznie dolegliwości potrafią trwać długie miesiące i lata. Anatomia stawu krzyżowo biodrowego Staw krzyżowo biodrowy (po angielsku: sacroiliac joint) stanowi połączenie między kością krzyżową oraz kością biodrową. Przenosi on ciężar górnej połowy ciała do kości biodrowej i kończyn dolnych. Kości biodrowa i krzyżowa ściśle przylegają do siebie na dużej powierzchni. Szpara stawowa jest bardzo wąska. Silne więzadła stawu krzyżowo biodrowego stabilizują staw. Należą do nich: więzadło krzyżowo biodrowe, krzyżowo kolcowe i krzyżowo kolcowe. Ruchy w stawie są niewielkie i umożliwiają amortyzowanie sił działających na kręgosłup. Przyczyny bólu stawu krzyżowo biodrowego Przyczyną bólu i zapalenia stawu krzyżowo biodrowego są przyczyny mechaniczne, na przykład urazy oraz choroby zapalne, których przykładem jest ZZSK. Przyczyny mechaniczne Powierzchnie tworzące staw powinny być gładkie i idealnie dopasowane. Jeżeli na tych powierzchniach pojawią się nierówności lub zostaną one przesunięte wobec siebie albo siły na nie działające będą działać pod niewłaściwym kątem, wówczas zamiast łagodnie ślizgać się o siebie, będą one o siebie tarły. Z biegiem czasu stanowiąca wyściółkę stawu chrząstka stawowa zostanie wytarta i pojawi się ból, zwyrodnienie oraz zapalenie stawu krzyżowo biodrowego. Zwyrodnienie stawu krzyżowo biodrowego ma podobną naturę jak zwyrodnienie innych stawów, na przykład biodra lub kolana. Ten mechanizm dysfunkcji stawu ma miejsce w następujących przypadkach: Uraz miednicy, na przykład w wyniku upadku. Może on powodować podwichnięcie, zablokowanie lub jedynie minimalne przesunięcie powierzchni stawowych, co może powodować ich tarcie o siebie. Przewlekłe, asymetryczne obciążanie miednicy, które ma miejsce w: skrzywieniu kręgosłupa (skoliozie), różnicy długości kończyn dolnych, przykurczach w kończynach dolnych, przewlekłej rwie kulszowej. Innymi mechanicznymi przyczynami bólu są jego hipermobilność lub hipomobilność. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – ZSSK Obustronne, przewlekłe zapalanie stawów krzyżowo biodrowych jest charakterystyczne dla zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, czyli ZZSK (synonimy: choroba Bechterewa, ang. ankylosing spondylitis) . Jest to choroba z autoagresji atakująca przede wszystkim stawy krzyżowo biodrowe oraz stawy międzywyrostkowe kręgosłupa. Innymi objawami ZZSK jest poranna sztywność, która zmniejsza się w trakcie chodzenia oraz zapalenie tęczówki oka. Zapadają na nią przeważnie młodzi mężczyźni. Chorobę rozpoznaje reumatolog opierając się głównie na obecności antygenu HLA B27 (badanie laboratoryjne z krwi) oraz RTG stawów krzyżowo biodrowych i kręgosłupa. W pewnych przypadkach konieczny jest rezonans magnetyczny stawów krzyżowo biodrowych. Osteitis condensans illii Osteitis condensans illii to schorzenie atakujące kość biodrową przy stawie krzyżowo biodrowym. W zasadzie schorzenie nie powoduje zapalenia stawu krzyżowo biodrowego, a jedynie kości biodrowej, jednak daje bardzo podobne objawy. Ból najczęściej jest obustronny i pojawia się przeważnie u kobiet. Na zdjęciu RTG można zobaczyć charakterystyczne zagęszczenia kostne przy stawie. Ból może być bardzo uciążliwy, jednak najczęściej w końcu ustępuje. Leczenie poprzez precyzyjny zastrzyk blokada do stawu może pomóc w uśmierzeniu bólu. Przyczyny hormonalne Hormony podczas ciąży i porodu rozluźniają połączenia miednicy powodując zwiększoną mobilność stawów, co może prowadzić do ich dysfunkcji oraz bólu krzyża w ciąży. Diagnostyka bólu stawu krzyżowo biodrowego Najważniejsze jest dokładne badanie przez doświadczonego specjalistę, który stosuje odpowiednie testy diagnostyczne. Pomocne mogą być również badania obrazowe takie jak RTG celowane na stawy krzyżowo biodrowe, tomografia komputerowa lub/i rezonans magnetyczny. W pewnych wypadkach potrzebne są też badania laboratoryjne takie jak: OB, morfologia krwi obwodowej, czynnik reumatoidalny, CRP, OB, przeciwciała przeciwjądrowe (ANA), antygen HLA-B27. Ostateczną diagnozę zapalenia stawu krzyżowo biodrowego daje dopiero diagnostyczny zastrzyk blokada stawu krzyżowo biodrowego wykonany pod kontrolą RTG i z podaniem kontrastu do szpary stawowej. Ustąpienie bólu po tak przeprowadzonym zastrzyku daje pewność, że pochodził on właśnie z tego stawu. Taka blokada może również leczyć, jeżeli podane są w niej również leki przeciwzapalne. Testy w zapaleniu stawu krzyżowo biodrowego Istnieje wiele testów na zapalenie stawów krzyżowo biodrowych. Poniżej opisuję te, które według mnie są najbardziej pomocne. Oprócz nich istnieją jeszcze testy: Gaenslena, kompresji oraz dystrakcji. Reprodukcja bólu przy wykonywaniu testu sugeruje staw jako przyczynę dolegliwości. Bolesność szpary stawu krzyżowo biodrowego Silny ból przy ucisku szpary stawu krzyżowo biodrowego jest według mnie najbardziej wiarygodnym testem. Jednak najpierw trzeba dokładnie wiedzieć, gdzie ten staw się znajduje. W części przypadków potrzebne jest badanie pod kontrolą RTG lub USG może stwierdzić, czy bolesne miejsce to rzeczywiście staw krzyżowo biodrowy, czy też inna struktura. Test FABER Test FABER to skrót angielskiego określenia ruchów diagnostycznych w stawie biodrowym: Flexion (zgięcie), Abduction (odwodzenie) External Rotation (rotacja zewnętrzna). Podczas tego badania pacjent leży na plecach, a lekarz dokonuje odpowiednich manipulacji kończyną dolną, które mogą reprodukować ból. Inna nazwa tego badania to test Patricka. Pelvic thrust test Pelvic thrust, czyli nacisk miednicy wykonuje się u pacjenta leżącego na plecach. Naciska się w dół kończynę dolną zgiętą w stawie kolanowym i biodrowym pod kątem 90 stopni. Sklerotyzacja stawu krzyżowo biodrowego Podchrzęstna sklerotyzacja stawu krzyżowo biodrowego to jeden z objawów zwyrodnienia stawu, czyli artrozy. Kości w sąsiedztwie szpary stawowej stają się bardzo twarde i zbite, co można zobaczyć na zdjęciu RTG. Objaw próżniowy w stawach krzyżowo biodrowych Tomografia komputerowa lub prześwietlenie, czyli badanie RTG może wykazać objaw próżniowy w stawach krzyżowo-biodrowych. To zjawisko jest również nazywane objawem vacuum w stawach krzyżowo-biodrowych (ang. vacuum phenomenon of the sacroiliac joint). Jest ono spowodowane obecnością gazu wewnątrz stawu. Objaw próżniowy powstaje na skutek zwyrodnienia w stawach krzyżowo biodrowych, ale może również pojawiać się u dzieci. Gaz ten to przede wszystkim azot. Mało jest wiadomo na temat tego, czy gaz w stawie powoduje ból. Leczenie poprzez precyzyjny zastrzyk do stawu krzyżowo biodrowego może w części przypadków odprowadzić gaz na zewnątrz poprzez wprowadzoną igłę. Leczenie zapalenia stawu krzyżowo biodrowego W lekkich przypadkach ból przechodzi po lekach przeciwzapalnych oraz fizjoterapii. Jeżeli dolegliwości są silne i nie przechodzą wykonuje się zastrzyk do stawu krzyżowo biodrowego pod kontrolą RTG, który w zdecydowanej większości przypadków przynosi znaczną i trwałą ulgę. W opornych przypadkach dokonuje się odnerwienia stawu lub wykonuje się operację. Blokada stawu krzyżowo biodrowego W bólu długotrwałym i uciążliwym najlepszym rozwiązaniem jest precyzyjny zastrzyk przeciwzapalny do stawu krzyżowo biodrowego, czyli tak zwana blokada. Jeżeli jest prawidłowo wykonany, ból znika lub znacznie zmniejsza się około 4. dnia po zabiegu i z reguły więcej się już nie pojawia. Szpara stawu jest wyjątkowo wąska i może być przesłoniona wyroślami kostnymi (zmiany zwyrodnieniowe). Czyni to prawidłowe wprowadzenie igły do stawu bardzo trudne. Badania naukowe dowodzą, że większość zastrzyków wykonanych na ślepo nie trafia do stawu. Dlatego bardzo pomocna w wykonaniu zabiegu jest fluoroskopia (RTG), czyli badanie umożliwiające podgląd i dokładne, celowane wprowadzenie igły do stawu. Podany kontrast potwierdza, że lek dostanie się tam, gdzie powinien. Zabieg taki jest najczęściej krótki i pacjent idzie po nim do domu tego samego dnia. Fizjoterapia Kiedy ból stawu minie, może okazać się, że „pamiątką” po bólu są przykurcze w kończynach dolnych, które wytworzyły się przez miesiące lub lata trwania dolegliwości. Przykurcze te wymagają rozciągania, aby przywrócona została prawidłowa postawa ciała. W tym celu pacjenci powinni wykonywać odpowiednie ćwiczenia. Bardzo wskazane są również wizyty u fizjoterapeuty. Fizjoterapia dysponuje również innymi pomocnymi metodami terapii takimi jak: mobilizacja stawów krzyżowo biodrowych lub taping , czyli kinesiotaping. Fizjoterapia ma też zastosowanie w przypadkach hipermobilności lub hipomobilności stawów krzyżowo biodrowych. Odpowiednio dobrane ćwiczenia oraz zabiegi mogą umożliwić odblokowanie zablokowanych oraz ustabilizować nadmiernie ruchome stawy. Chiropraktycy mogą podjąć się próby nastawienia i odblokowania stawu przez specjalne manipulacje. Zabiegi na stawie krzyżowo biodrowym nie powinny być zbyt częste i zbyt agresywne, gdyż mogą prowadzić do nadmiernego rozluźnienia więzadła krzyżowo biodrowego i niestabilności stawu. Ćwiczenia na staw krzyżowo biodrowy Ćwiczenia na staw krzyżowo biodrowy mają za zadanie przywrócić prawidłową biomechanikę. Pewne mięśnie i więzadła muszą zostać rozciągnięte, a inne mięśnie powinny być wzmocnione. Część pacjentów pyta jak samemu odblokować staw krzyżowo biodrowy. Diagnozowanie i leczenie samego siebie jest trudne, dlatego najlepiej zgłosić się do specjalisty. Przyczyn bólu krzyża i pośladka jest wiele, dlatego dobór odpowiednich ćwiczeń należy pozostawić specjaliście. Odnerwienie W skrajnych przypadkach lekarz może dokonać odnerwienia stawu krzyżowo biodrowego. Powoduje to brak bólu, ale również i czucia w tych stawach. Anatomia ich unerwienia umożliwia nieoperacyjne przerwanie włókien czuciowych. Zabieg ten nazywany jest ablacją i może być wykonany za pomocą miejscowego podania alkoholu, termolezji (wypalenia nerwów za pomocą radiofrekwencji) lub kriolezji, czyli wymrażania nerwów. Zabieg w moim przekonaniu jest kontrowersyjny, gdyż odnerwienie może przyśpieszać degenerację (zwyrodnienie). Uważam, że odnerwienie stawu powinno być stosowane dopiero po wyczerpaniu innych, mniej inwazyjnych możliwości. Operacja Metody operacyjne stosuje się rzadko. Jednym ze wskazań do ich zastosowania są nawracające podwichnięcia. Alderink, Gordon J. (1991). „The Sacroiliac Joint: Review of Anatomy, Mechanics, and Function”. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy. 13 (2): 71–84. doi: PMID 18796854. Schwarzer, A. C.; Aprill, C. N.; Bogduk, N (1995). „The sacroiliac joint in chronic low back pain”. Spine. 20 (1): 31–7. doi: PMID 7709277. Maigne, J. Y.; Aivaliklis, A; Pfefer, F (1996). „Results of sacroiliac joint double block and value of sacroiliac pain provocation tests in 54 patients with low back pain”. Spine. 21 (16): 1889–92. doi: PMID 8875721. Fortin, J. D.; Falco, F. J. (1997). „The Fortin finger test: An indicator of sacroiliac pain”. American Journal of Orthopedics. 26 (7): 477–80. PMID 9247654. Blokada stawu krzyżowo-biodrowego Marzec 13, 2018 Staw krzyżowo-biodrowy (articulatio sacroiliaca) jest niewielkim, ale bardzo istotnym z funkcjonalnego punktu widzenia stawem. Zaburzenia w obrębie stawu objawiają się silnymi dolegliwościami lokalizującymi się w obrębie okolicy lędźwiowo-krzyżowej oraz pośladka. Wśród przyczyn zaburzających funkcjonowanie stawów wyróżnia się statyczną nierównowagę miednicy, lateralizację oraz brak równowagi mięśniowej. W konsekwencji dochodzi do nieprawidłowej postawy ciała zarówno w statyce jak i dynamice, co działa przeciążająco na stawy krzyżowo-biodrowe. Anatomia stawu krzyżowo-biodrowego Staw krzyżowo-biodrowy jest płaskim stawem łączącym kość krzyżową z kością biodrową. Powierzchnie stawowe utworzone są przez powierzchnie uchowate obu kości, a pomiędzy nimi znajduje się wąska szczelina. Obie powierzchnie stawowe pokryte są chrząstką stawową, która jednak jest znacznie grubsza na kości krzyżowej. Kość biodrowa pokryta jest przede wszystkim chrząstką włóknistą, natomiast kość krzyżowa w warstwie powierzchownej pokryta jest chrząstką włóknistą, a w warstwie głębokiej chrząstką szklistą Staw otoczony jest silnie napiętą torebką stawową, która przymocowana jest do brzegów powierzchni stawowych. Staw jest stabilizowany bezpośrednio przez więzadło krzyżowo-biodrowe (warstwa brzuszna, grzbietowa i międzykostna), natomiast pośrednio przez więzadła biodrowo-lędźwiowe, krzyżowo-guzowe oraz krzyżowo-kolcowe. Stawy krzyżowo-biodrowe są bogato unerwione, skąd często pochodzą zmiany zapalne oraz czynnościowe upośledzenia ruchomości, objawiające się dolegliwościami bólowymi. Rola stawu krzyżowo-biodrowego W stawach krzyżowo-biodrowych nie zachodzą ruchy czynne, choć stawy poruszane są biernie zarówno przez kręgosłup jak i talerze biodrowe. Rolą jaką spełniają stawy krzyżowo-biodrowe jest amortyzacja obciążeń zewnętrznych w długiej osi ciała. Obciążenia pojawiające się podczas chodu czy gwałtownych zeskoków, dzięki stawom krzyżowo-biodrowym nie są bezpośrednio przenoszone z kończyn dolnych na kręgosłup bądź też narządy jamy brzusznej i klatki piersiowej. Okolica stawów krzyżowo-biodrowych jest miejscem przyczepów silnych więzadeł miednicy, a także licznych mięśni, co ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie stawów. Wśród najistotniejszych struktur należy wymienić: poprzeczny brzucha pośladkowy wielki przywodziciel wielki wielodzielny Równie istotną strukturą wpływającą na stawy krzyżowo-biodrowe jest powięź piersiowo-lędźwiowa, która wpływa na ich stabilizację, ale także może być przyczyną przeciążeń. Powięź przyczepia się w okolicy kolców biodrowych tylnych górnych, więzadeł krzyżowo-biodrowych oraz talerzy biodrowych. Badanie – jak sprawdzić czy staw krzyżowo-biodrowy jest zablokowany? Badanie stawów krzyżowo-biodrowych jest bezpośrednio związane z oceną funkcjonalną miednicy. Badanie równowagi statycznej przeprowadza się zarówno w pozycji stojącej jak i siedzącej. Przy ocenie statycznej patrzy się całościowo na pacjenta, który w czasie badania przyjmuje naturalną (habitualną) pozycję. Ocenie poddaje się: obciążanie stóp – czy ciężar ciała rozłożony jest równomiernie czy znajduje się na przodostopiu/ piętach napięcie spoczynkowe mięśni (głównie grupa kulszowo-goleniowa, mięśnie pośladkowe czy mięsień biodrowo-lędźwiowy) ustawienie miednicy – czy zauważalne jest wyboczenie biodra symetria obciążania stóp – czy obie stopy obciążane są równomiernie. W badaniu można wykorzystać puszczenie pionu ze środka kości krzyżowej. położenie punktów charakterystycznych dla równowagi miednicy i stawów krzyżowo-biodrowych ocena położenia kolców biodrowych tylnych górnych ocena położenia kolców biodrowych przednich górnych ocena położenia grzebieni biodrowych Wzajemna ocena wymienionych punktów pozwala na stwierdzenie równowagi bądź jej zaburzenie. Na tej podstawie wyróżnia się: miednica w równowadze statycznej – zarówno kolce biodrowe przednie górne jak i tylne górne znajdują się na jednym poziomie skręcona miednica – kolec biodrowy przedni górny po jednej stronie ustawiony niżej (np. strona lewa ustawiona niżej), kolec biodrowy tylny górny po drugiej stronie ustawiony niżej (np. prawa strona ustawiona niżej) skośna miednica – kolec biodrowy przedni górny (np. lewy) i kolec biodrowy tylny górny (np. lewy) ustawione są niżej w stosunku do kolców przednich i tylnych drugiej strony. Poza oceną statyczną wykonuje się również badanie dynamiczne, które obejmuje następujące testy: test kolców – wykonywany jest w pozycji stojącej i polega na uniesieniu kończyny dolnej do zgięcia 90⁰ w stawie biodrowym. Próba wykonywana jest na obie strony, a terapeuta podpierając kolec biodrowy tylny górny (po stronie kończyny dolnej unoszonej) i punkt na kości krzyżowej, ocenia ruchomość stawu krzyżowo-biodrowego. W prawidłowych warunkach, kiedy ruchomość nie jest zaburzona, kolec biodrowy tylny górny podczas unoszenia kończyny, obniża się w stosunku do kości krzyżowej. Objaw Piedallou (objaw wyprzedzania) – polega na wykonaniu skłonu w przód, podczas którego terapeuta ocenia ruch przemieszczających się kolców biodrowych tylnych górnych. Staw, który w czasie ruchu wykonuje dłuższą drogę oceniany jest jako mniej ruchomy względem stawu po drugiej stronie. Po przeprowadzonych testach, kolejnym etapem jest badanie palpacyjne mające określić ruchomość stawu krzyżowo-biodrowego. Terapeuta podpierając jedną ręką kolec biodrowy tylny górny, drugą ręką wprawia miednicę w ruch poprzez talerz biodrowy. Ręka znajdująca się na kolcu „odbiera” informację czy w stawie zachodzi ruch czy też nie. Badanie zawsze wykonywane jest na dwie strony, w celu porównania ruchomości. Objawy prowokowane przez zablokowany staw krzyżowo-biodrowy Zablokowany staw krzyżowo-biodrowy prowokuje dolegliwości bólowe lokalizujące się w obrębie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego oraz pośladka, skąd czasami promieniują do stawu kolanowego i podudzia. Najczęściej ból obejmuje zdecydowanie bardziej jedną ze stron. Zablokowaniu stawu często towarzyszy odruchowe napięcie mięśnia prostownika grzbietu, co może prowokować dolegliwości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. W związku z nadmiernym napięciem, ograniczona zostaje także ruchomość kręgosłupa do przodu oraz w stronę zablokowanego stawu krzyżowo-biodrowego. Przy zablokowanym stawie dochodzi także dość często do ograniczenia przywodzenia i odwodzenia zgiętej kończyny w stawie biodrowym. Charakterystyczna jest także bolesność uciskowa zlokalizowana w pachwinie oraz na przebiegu więzadeł miednicy. W wyniku zablokowania dochodzi do przeciążania więzadeł, które przy dłużej utrzymującym się zaburzeniu, stają się bardzo napięte i wrażliwe. Wymagają one terapii w kierunku przywrócenia prawidłowego napięcia, gdyż utrzymujący się podwyższony tonus może prowokować nawroty zablokowań stawów krzyżowo-biodrowych. Terapia Dobór odpowiedniej terapii zależny jest przede wszystkim od przyczyny prowokującej zaburzenie ruchomości w obrębie stawu krzyżowo-biodrowego. Poza terapią pozamiejscową konieczna jest także bezpośrednia terapia stawu. Wykorzystuje się szeroką gammę zabiegów z zakresu terapii manualnej, które mają na celu odtworzenie ruchu stawowego: ślizgi mobilizacje mobilizacje z ruchem pacjenta manipulacje z impulsem rozluźnianie mięśniowo-powięziowe przykurczonych struktur techniki mobilizacyjne dla tkanek miękkich techniki energizacji mięśni (np. PIR – poizometryczna relaksacja mięśni) Profilaktyka – samodzielne ćwiczenia Zdecydowana większość zaburzeń w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych jest konsekwencją codziennych nawyków oraz silnej lateralizacji (czynnościowa asymetria prawej i lewej strony ciała). Powoduje to, iż każdy z nas, często nieświadomie, wykonuje wiele rzeczy angażując intensywniej jedną stronę ciała. Związane jest to z różnymi czynnościami, np. leżenie częściej na jednym boku, wstawanie z odepchnięciem zawsze z tej samej nogi, zakładanie nogi na nogę, itp. Z upływem czasu, sytuacja taka prowadzi do zaburzeń równowagi mięśniowej, które objawiają się przykurczami, ograniczoną ruchomością oraz zaburzeniami postawy ciała. W związku z powyższym ważnym aspektem profilaktyki jest uświadomienie sobie i wyeliminowanie czynności przeciążających, a także wdrożenie ćwiczeń wzmacniających oraz poprawiających elastyczność mięśni. Zastosowanie mają ćwiczenia stymulujące głębokie mięśnie stabilizujące. Są to wszelkiego rodzaju podpory (przodem, tyłem, bokiem), kombinacje ćwiczeń w pozycji klęku podpartego, a także ćwiczenia w wyższych pozycjach na małej płaszczyźnie podporu oraz na niestabilnym podłożu. Poza wzmacnianiem należy skupić się także na pracy nad elastycznością struktur. Bardzo często w trakcie ćwiczeń, wyczuwa się różnicę w zakresie ruchu oraz jego płynności pomiędzy lewą a prawą stroną. mgr Katarzyna Kumor Fizjoterapeuta Fizjosport – Ból w rejonie stawów krzyżowo-biodrowych i pośladka Elastyczne plastry kinesiotaping dzięki specjalnej aplikacji na skórze łagodzą ból, zmniejszają napięcie, pomagają w pracy mięśni oraz redukują obrzęki i siniaki poprawiając drenaż limfatyczny. zobacz więcej Doznałeś kontuzji lub urazu i chcesz uniknąć operacji? A może jesteś już po zabiegu operacyjnym i chcesz szybko wrócić do zdrowia? Przyjdź do nas a my zajmiemy się Twoim zdrowiem. zobacz więcej Skuteczna walka z bólem poprzez zwiększenie mikrokrążenia, poprawienie metabolizmu komórkowego, przyspieszenie procesu regeneracji, rozluźnienie mięśni i powięzi oraz usuwanie zrostów na tkance łącznej. zobacz więcej Cierpisz na bóle kręgosłupa? Znamy skuteczne metody fizjoterapeutyczne aby Ci pomóc! zobacz więcej Pacjenci z bólem w rejonie stawów krzyżowo-biodrowych opisują najczęściej dolegliwości bólowe odczuwane w rejonie poziomu L5. Problemy te odczuwane są zazwyczaj jednostronnie, choć mogą występować również obustronnie. Dolegliwości rzutują często do pośladka, pachwiny i tylnej strony uda. Wyjątkowo ból rzutowany może być odczuwany w rejonie moszny lub okolicy warg sromowych. Dysfunkcja, ból w rejonie stawów krzyżowo-biodrowych może być związana z nieprawidłową ruchomością (hipo- lub hipermobilnością) w rejonie miednicy, odcinka lędźwiowego kręgosłupa i stawów biodrowych. Nieprawidłowości te prowadzą do przeciążenia struktur stawowych lub okołostawowych. Z tego tez względu staw krzyżowo-biodrowy może przyczyniać się do powstawania dolegliwości bólowych lędźwiowego odcinka kręgosłupa, pośladka, mięśni kulszowo-goleniowych oraz pachwiny. Dokładna etiologia powstawania dysfunkcji stawów krzyżowo-biodrowych jest niejasna. Osteopaci i terapeuci manualni opisują wiele dysfunkcji związanych z ograniczeniem ruchomości, które są spowodowane m. in. przez: siły ścinające działające w rejonie kości miednicznej, rotację kości biodrowej w kierunku w przód i w tył, zamknięcie i otwarcie miednicy, skręcenie kości krzyżowej w zgięciu i w wyproście. Integralną częścią biomechaniki zapewniającej stabilizację stawów krzyżowo-biodrowych jest mechanizm samoryglowania. Zdolność stawów krzyżowo-biodrowych do samoryglowania bazuje na dwóch sposobach stabilizacji: strukturalnym oraz siłowym. Ryglowanie strukturalne przedstawia, w jaki sposób specyficzny kształt oraz ścisłe dopasowanie powierzchni stawowych zapewnia stabilność niezależnie od sił działających z zewnątrz. Ryglowanie siłowe opisuję, w jaki sposób zewnętrzne siły ściskające zapewniają dodatkową (a może i najważniejszą) stabilizację. Powięź i mięśnie znajdujące się w okolicy stawów krzyżowo-biodrowych umożliwiają – dzięki swemu skrzyżowanemu przebiegowi – skuteczny mechanizm samoryglowania i napięcia więzadeł stawów krzyżowo-biodrowych. Ryglowanie siłowe od strony brzusznej tworzone jest przez mięśnie skośne brzucha zewnętrzne, kresę białą, mięśnie skośne brzucha wewnętrzne i mięsień poprzeczny brzucha. Od strony grzbietowej zamknięcie siłowe zapewniają mięsień najszerszy grzbietu, powięź piersiowo-lędźwiowa, mięsień pośladkowy wielki oraz pasmo biodrowo-piszczelowe. Wszystkie te struktury zapewniają stabiliazację odcinka lędźwiowego kręgosłupa, stawów krzyżowo-biodrowych oraz miednicy. Wykazano również połączenie pomiędzy mięśniami grupy kulszowo-goleniowej a więzadłem krzyżowo-guzowym. Dzięki temu połączeniu mięśnie grupy kulszowo-goleniowej odgrywają rolę w wewnętrznej stabilizacji stawów krzyżowo-biodrowych. FIZJOTERAPIA: Ze względu na złożoność problemu leczenie musi skupić się na całym kompleksie brzuszno-lędźwiowo-krzyżowo-miedniczno-biodrowym. Fizjoterapia ma za zadanie zlikwidowanie ograniczeń, restrykcji tkanki mięśniowej, powięziowej i nerwowej, jak również mobilizację lub odciążenie powierzchni stawowych. Należy wprowadzić trening stabilizacji centralnej, terapię poprawiającą kontrolę kompleksu miedniczno-lędźwiowego (np. metoda PNF). W celu złagodzenia bólu stosuje się terapię tkanek miękkich i likwidację punktów spustowych w mięśniach. Staw krzyżowo-biodrowy – propozycja terapii Zdecydowana większość zaburzeń w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych jest konsekwencją codziennych nawyków bądź asymetrii prawej i lewej strony ciała (lateralizacji). Przeważnie dysfunkcje te związane są z nawykami, takimi jak spanie na jednym boku, bądź zakładanie nogi na nogę. Z biegiem czasu efektem nawyków mogą być zaburzenia równowagi mięśniowej, które objawiają sięprzykurczami, ograniczoną ruchomością oraz zaburzeniami postawy ciała [1]. Do czynników zaburzających funkcjonowanie stawów krzyżowo-biodrowych zalicza się: stan zapalny – jest on przeważnie konsekwencją nagłego urazu lub długotrwałego przeciążenia (zarówno dynamicznego, jak i statycznego), dochodzi wówczas do silnego naciągnięcia więzadeł lub do wzmożonego napięcia struktur więzadłowych; zmiany zwyrodnieniowe – wskutek zmian dochodzi do uszkodzenia chrząstki wyściełającej powierzchnie stawowe na kości biodrowej i krzyżowej; patologiczne zmiany w obrębie kości krzyżowej – przeważnie dotyczą braku zrostu pomiędzy kręgami na jednym lub więcej poziomach, zaburzony zrost kości krzyżowej (zrost kości ma miejsce w rozwoju wewnątrzmacicznym) wpływa na nieprawidłowe wykształcenie stawu krzyżowo-biodrowego; zaburzenia struktur stabilizujących: hipomobilność – stan, gdy napięcie tkanek okołostawowych jest wzmożone i uniemożliwia prawidłową ruchomość stawu; zaburzenia struktur stabilizujących: hipermobilność – stan rozciągnięcia więzadeł, które nie spełniają swojej funkcji stabilizacyjnej, wówczas ruch w stawie przekracza prawidłowe zakresy; ciąża – podczas ciąży stawy krzyżowo-biodrowe przechodzą zmiany związane z wydzielaniem hormonów, które wpływają na rozluźnianie tkanki łącznej, co ma ułatwić poród poprzez zwiększoną elastyczność struktur; nieprawidłowa postawa ciała w statyce i dynamice – wpływa przeciążająco na stawy krzyżowo-biodrowe [2–4]. Dysfunkcje stawu krzyżowo-biodrowego można podzielić na zaburzenia związane z: ograniczeniem ruchomości w stawie (staw zablokowany) – jedna z kości biodrowych przemieszcza się (ulega skręceniu) w kierunku do przodu i powoduje zablokowanie kości w nieprawidłowej pozycji, napięcie torebki stawowej i uniemożliwienie ruchu w segmentach kręgosłupa znajdujących się powyżej, nadmierną ruchomością w stawie, niestabilnością, często połączoną z wtórną kompresją powierzchni stawowych [5, 6]. Wnikliwe badanie osteopatyczne pozwala wskazać rodzaj zaburzenia i jego postać. Postępowanie w przypadku dysfunkcyjności stawu krzyżowo-biodrowego zależne jest od przyczyny zaburzeń [7–10]: Staw zablokowany – pierwszą czynnością jest odblokowanie stawu przez techniki manualne, następnie należy wprowadzić ćwiczenia utrzymujące zakres ruchu w zablokowanym dotąd kierunku. Staw niestabilny – istotna jest praca z określonymi grupami mięśniowymi w celu poprawy stabilizacji stawu krzyżowo-biodrowego. Zazwyczaj potrzebne jest również wspomaganie stabilności miednicy pasem miedniczym. W przypadku zwiększonej ruchomości/niestabilności przyczyną bólu może być osłabienie mięśni pośladkowych oraz dwugłowego uda i sztywność mięśni biodrowo-lędźwiowych, które stabilizują kręgosłup i miednicę. Wskazane jest: wzmocnienie mięśni pośladkowych i dwugłowych ud, skorygowanie dysfunkcji stawu (chiropraktyka/terapia manualna), rozciąganie mięśni biodrowo-lędźwiowych, zachowanie odpowiedniej ruchomości bioder. Staw niestabilny skompresowany – należy doprowadzić do odbarczenia powierzchni stawowych poprzez osteopatyczne techniki manualne, a następnie wprowadzić leczenie jak w przypadku niestabilności stawu krzyżowo-biodrowego. Wskazane są: relaksacja nadmiernie napiętych grup mięśniowych, wzmacnianie mięśni głębokich obręczy miedniczej. Zabiegi z zakresu terapii manualnej mają na celu odtworzenie ruchu stawowego (mobilizacje, manipulacje), zmniejszenie patologicznego napięcia w obrębie struktur miednicy oraz dążenie do równowagi mięśniowej (techniki poizometrycznej relaksacji mięśni – PIR). Praca na tkankach miękkich obejmuje poprawę elastyczności tkanek obkurczonych oraz wzmocnienie tkanek osłabionych [11, 12]. W przypadkach zaawansowanych zmian i dolegliwości bólowych czasami konieczne jest wprowadzenie farmakoterapii o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym [12]. Manualne odbarczenie stawu krzyżowo-biodrowego prawego Pacjent leży na lewym boku przodem do terapeuty. Noga prawa ugięta w stawie biodrowym (pod kątem prostym) i kolanowym spoczywa na leżance przed nogą lewą, noga lewa wyprostowana. Lewa dłoń terapeuty położona w okolicy prawego guza kulszowego, prawa dłoń spoczywa na prawym barku pacjenta (zdj. 1). Poleca się pacjentowi wykonanie wdechu. Podczas głębokiego wydechu terapeuta jedną ręką stabilizuje bark lub dolne żebra po przeciwnej stronie, drugą naciska i przesuwa okolicę pośladka w kierunku do siebie (zdj. 2). Po zabiegu należy wykonać test wyprzedzania, który polega na tym, że pacjent stoi tyłem do badającego z wyprostowanymi nogami w stawach kolanowych, obie stopy równo na podłodze. Należy wyczuć kciukami oba kolce biodrowe tylne górne. Poleca się pacjentowi wykonanie skłonu do przodu. W skłonie tułowia ocenia się położenie oraz ruchomość obu kolców. Brak obniżania się kolca albo obecność objawu wyprzedzania świadczy głównie o zablokowaniu stawu krzyżowo-biodrowego po stronie badanej. Energizacja mięśni (PIR) Przed rozpoczęciem PIR należy wykonać test funkcjonalny. Pacjent leży na plecach z nogami ugiętymi w stawach kolanowych, terapeuta klęczy przed stopami pacjenta i stabilizuje je. Poleca się wykonanie skrętu kolan w prawą, następnie lewą stronę. Należy porównać różnice w odległości stawów kolanowych od podłoża. Po zakończeniu PIR należy powtórzyć test funkcjonalny. Poizometryczna relaksacja mięśni (angażowanie mięśni otaczających miednicę): leżenie na plecach, nogi ugięte w stawach kolanowych, skręcone maksymalnie w jedną stronę. Opór: jedna ręka na stopach pacjenta, druga przyłożona po bocznej stronie uda (zdj. 3). Poleca się wykonanie ruchu przeciwko oporowi terapeuty. W momencie gdy pacjent przepchnie dłonie terapeuty (zdj. 4), poleca się rozluźnienie i wykonanie głębokiego wdechu, następnie podczas wydechu spycha się kolana do pozycji wyjściowej. Relaksację należy wykonać dla obu stron, po 5–8 powtórzeń na każdą stronę. Należy dawkować równe napięcia i wyrównać je po obu stronach. Poizometryczna relaksacja mięśni (angażowanie mięśni przywodzicieli uda, pośladkowych średnich oraz czworobocznych lędźwi): leżenie na boku z nogami wyprostowanymi. Opór: jedna ręka przyłożona w okolicy bocznej uda, druga na ramieniu pacjenta (zdj. 5). Poleca się uniesienie całego tułowia i nóg przeciwko oporowi terapeuty (zdj. 6). Technikę należy wykonać obustronnie, po 5–8 powtórzeń na każdą stronę. Ćwiczenia wzmacniające W terapii stawu krzyżowo-biodrowego zastosowanie mają ćwiczenia stymulujące głębokie mięśnie stabilizujące. Są to przede wszystkim podpory (przodem, tyłem, bokiem), kombinacje ćwiczeń w pozycji klęku podpartego oraz ćwiczenia w wyższych pozycjach na małej płaszczyźnie podporu oraz na niestabilnym podłożu. Ćwiczenie 1. Angażowanie jednostronnie mięśnia pośladkowego wielkiego oraz jednostronnie czworobocznego lędźwi, prostownika grzbietu, biodrowego większego po obu stronach, skośnych brzucha, poprzecznego brzucha. Leżenie na plecach, jedna noga ucięta w stawie kolanowym, zgięta pod kątem prostym, druga wyprostowana (zdj. 7). Ruch: jednoczesne uniesienie bioder oraz wyprostowanej nogi, tak aby oba uda były równoległe (zdj. 8). Ćwiczenie należy wykonać obustronnie. Ćwiczenie 2 Leżenie na plecach, obie golenie i stopy znajdują się na podwieszkach. Ruch: uniesienie obu bioder (zdj. 9). Ćwiczenie 3. Leżenie na plecach z nogami ugiętymi pod kątem prostym. Lewa dłoń przyłożona z przodu na lewym udzie, prawa ręka przyłożona z tyłu na prawym udzie (zdj. 10). W tej pozycji należy docisnąć lędźwie do podłoża. Ruch: maksymalny nacisk udami na dłonie (lewe udo naciska w górę, prawe w dół). Podczas ćwiczenia dłonie stawiają opór udom, tak aby uzyskać napięcie izometryczne. Pacjent powinien czuć napięcie na lewych zginaczach bioder i prawych prostownikach. Napięcie należy utrzymać w granicach 10 s. Ćwiczenie należy wykonać obustronnie. Co boli w krzyżu? Czyli o dysfunkcjach stawu krzyżowo-biodrowego Siedzący tryb życia i nagła potrzeba intensywnej aktywności fizycznej, przykurcze mięśni spowodowane brakiem ruchu lub ciąża powodują, że nagle pojawia się ostry ból w dole pleców. Może być on również spowodowany nagłym upadkiem podczas sportów zimowych, kiedy deska snowboardowa odmawia współpracy. Staw krzyżowo-biodrowy potrafi dać wiele dolegliwości, objawiających się ostrym bólem, mylonym nierzadko z rwą kulszową. Jak wygląda staw krzyżowo-biodrowy i jakie są jego dysfunkcje? Staw krzyżowo-biodrowy – anatomia i badanie Stawy krzyżowo-biodrowe to stawy tworzone przez kość krzyżową i biodrową, o zwięzłej strukturze i charakterystycznym kształcie. Mają bardzo niewielką ruchomość względem talerza biodrowego i odgrywają kluczową rolę we wszystkich codziennych czynnościach fizycznych. Ponieważ dolegliwości tego stawu trudno jednoznacznie zdiagnozować, dobrze jest przeprowadzić szczegółowy wywiad i badanie fizykalne, a dobre rezultaty w jego diagnostyce daje tzw. gossip test, test wyprzedzania i step forward. Staw krzyżowo-biodrowy i jego dysfunkcje Zdarza się, iż staw krzyżowo-biodrowy daje dolegliwości już od narodzin. Do niewłaściwego ułożenia stawów biodrowo-krzyżowych dochodzi nawet w okresie prenatalnym, kiedy płód jest nieprawidłowo ułożony. Sam poród również jest niezmiernie ważny, bo niekiedy skutkuje dysfunkcyjnym ustawieniem powierzchni stawowych. Rzadko zdarza się również zablokowanie ruchomości stawu krzyżowo-biodrowego na skutek urazów miednicy podczas uprawiania sportów zimowych (snowboard, narty). Inną dysfunkcją stawów krzyżowo-biodrowych może być przesunięcie ich względem kości krzyżowej do przodu lub do tyłu oraz rotacja, co ze względu na wytworzone nadmierne napięcia więzadeł może dawać objawy bólowe, często mylone z rwą kulszową. Na skutek dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego i napięcia mięśni pośladków może dojść do zbyt dużego napięcia mięśnia gruszkowatego, który łączy kość krzyżową z krętarzem większym kości udowej. Z kolei jego nadmierne napięcie może uciskać nerw kulszowy do talerza biodrowego, co w efekcie daje objaw podobny do typowej rwy kulszowej, związanej z dyskopatią. Staw krzyżowo-biodrowy i ciąża Bardzo często kobiety w ciąży cierpią z powodu uczucia nacisku i bólu w dolnej części pleców. Ból jest silny i promieniuje w stronę jednej lub drugiej nogi i utrudnia poruszanie się. Wszystkiemu winna jest relaksyna, która powoduje większą labilność stawu krzyżowo-biodrowego i przesuwa środek ciężkości do przodu (nutacja). Po urodzeniu dziecka ten obszar miednicy normuje się, niemniej warto zwrócić uwagę, że staw krzyżowo-biodrowy w tym okresie życia kobiety może dawać silne dolegliwości bólowe. Staw krzyżowo-biodrowy i napięcie powięziowe Ból stawu krzyżowo-biodrowego często związany jest z przykurczami i sztywnością mięśni. Przykurcze te wymagają rozciągania w celu przywrócenia prawidłowej postawy ciała. W wyniku nieprawidłowego ułożenia stawów biodrowo-krzyżowych często dochodzi również do dysbalansu napięciowego pomiędzy taśmą przednią i tylną i w obrębie taśmy głębokiej. Odpowiednio dobrane ćwiczenia i techniki rozluźniające, stretching, Muscle Energy Techniques (MET) mogą umożliwić odblokowanie i ustabilizowanie nadmiernie ruchomych stawów. Magdalena Serafin Historyk sztuki i specjalista PR, certyfikowany provider TRE® ,a z zamiłowania pasjonatka osteopatii i pracy z ciałem, studentka psychoterapii w nurcie analizy bioenergetycznej według Lowena. Mama dwóch małych córek, łącząca pracę zawodową z bieganiem i zgłębianiem meandrów psychiki. Uwielbia być tu i teraz, blisko ludzi. Zobacz wszystkie moje artykuły KCM ClinicJelenia Góra, ul. Bankowa 5-79,0 / 10 • Znakomita • 914 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego 60 złSzpital PulsmedŁódź, ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 268,2 / 10 • Bardzo dobra • 246 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego 30 złMedikarWarszawa, ul. Sielecka 228,7 / 10 • Bardzo dobra • 36 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego 70 złLUX MED Kraków9,0 / 10 • Znakomita • 273 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED WarszawaWarszawa, ul. 1 sierpnia 88,0 / 10 • Dobra • 595 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED BiałystokBiałystok, ul. Komisji Edukacji Narodowej 50-258,9 / 10 • Bardzo dobra • 546 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 68 złLUX MED Łódź8,4 / 10 • Bardzo dobra • 459 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED Rzeszów8,7 / 10 • Bardzo dobra • 1657 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED WrocławWrocław, Plac Dominikański 38,8 / 10 • Bardzo dobra • 270 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED KatowiceKatowice, ul. Francuska 468,9 / 10 • Bardzo dobra • 452 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED PoznańPoznań, ul. Półwiejska 428,2 / 10 • Bardzo dobra • 395 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED GdańskGdańsk, Al. Jana Pawła II 78,7 / 10 • Bardzo dobra • 628 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED Gdynia8,7 / 10 • Bardzo dobra • 366 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED BydgoszczBydgoszcz, ul. Fordońska 29,1 / 10 • Znakomita • 680 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED OlsztynOlsztyn, ul. Głowackiego 289,4 / 10 • Znakomita • 335 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED Toruń8,9 / 10 • Bardzo dobra • 748 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED OpoleOpole, ul. Emila Fieldorfa 27,3 / 10 • Dobra • 279 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED MielecMielec, ul. Wojska Polskiego 39,0 / 10 • Znakomita • 219 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 68 złLUX MED Bielsko-BiałaBielsko-Biała, ul. Broniewskiego 489,5 / 10 • Znakomita • 176 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED WałbrzychWałbrzych, ul. Uczniowska 168,8 / 10 • Bardzo dobra • 322 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED SzczecinSzczecin, ul. Niepodległości 449,0 / 10 • Znakomita • 477 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 68 złLUX MED Gliwice8,8 / 10 • Bardzo dobra • 286 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED Elbląg9,4 / 10 • Znakomita • 119 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED Kalisz9,6 / 10 • Znakomita • 178 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED Nowa SólNowa Sól, ul. Inżynierska 88,7 / 10 • Bardzo dobra • 43 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 68 złLUX MED Tychy8,3 / 10 • Bardzo dobra • 166 opinii RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 82 złLUX MED Nowy SączNowy Sącz, ul. Poniatowskiego 2RTG stawu krzyżowo-biodrowego od 68 zł Badanie MR stawów krzyżowo-biodrowych Wskazaniem do badania MR stawów krzyżowo-biodrowych są urazy, bóle okolicy krzyżowo-lędźwiowej i ogonowej, zmiany zapalne, reumatoidalne zapalenie stawów, przewlekle zmiany zwyrodnieniowe. Posiłki Na 4 godziny przed badaniem nie należy jeść oraz pić. W przypadku badania jamy brzusznej dodatkowo na 4 dni przed badaniem należy przejść na dietę lekkostrawną i stosować ziołowe środki przeczyszczające. Leki Pacjenci, którzy przyjmują na stałe leki, powinni je zażyć jak zwykle. Ubranie Na badanie należy przyjść w odzieży pozbawionej elementów metalowych i ozdób: guzików, nitów, zapięć, zamków błyskawicznych, a twarz powinna być bez makijażu. Przed badaniem należy zdjąć okulary, biżuterię, zegarek, aparat słuchowy, protezy zębowe. Przedmioty Do pomieszczenia z aparatem MR nie wolno wnosić metalowych przedmiotów: telefonu komórkowego, kart magnetycznych lub innych urządzeń elektronicznych, gdyż grozi to ich uszkodzeniem. Uwaga! Pacjenci ze wszczepionymi rozrusznikami, implantami, endoprotezami oraz stymulatorami lub obecnością w ciele jakichkolwiek elementów metalowych lub nieznanego materiału obowiązani są poinformować o tym fakcie w trakcie rejestracji. Ankieta Na badanie należy przyjść co najmniej 15 minut przed wyznaczonym terminem celem dopełnienia formalności i wypełnienia ankiety medycznej. Dokumenty Należy ze sobą zabrać: Dokument tożsamości. Skierowanie na badanie (o ile jest wystawione). Wszystkie wypisy szpitalne oraz wyniki wcześniejszych badań – opisy i płyty (USG, RTG, MR, TK). W przypadku wszczepionych jakichkolwiek implantów należy dostarczyć dokumentację medyczną oraz zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do badania. Pacjenci ze sztucznymi zastawkami serca, protezami ortopedyczny, klipsami naczyniowymi po operacjach neurochirurgicznych lub naczyniowych są zobowiązani dostarczyć do Pracowni mR pełna dokumentacje medyczną z opisem zastosowanego implantu. W przypadku stentów i bypassów, badanie jest możliwe po 6 tygodniach od zabiegu. W przypadku badania z kontrastem, konieczne jest posiadanie wyniku badania kreatyniny nie starsze niż 14 dni, a w przypadku znanych chorób nerek, nie starsze niż 7 dni. Na badanie MR nie jest wymagane skierowanie. Czas Badanie trwa około 15-60 min zależnie od jego rodzaju i badanej okolicy. Pacjent w trakcie badania musi leżeć nieruchomo. Termin Celem ustalenia terminu badania konieczna jest wcześniejsza rejestracja osobista, telefoniczna lub on-line. Przeciwwskazanie bezwzględne dotyczy: implantów stymulujących serce implantów stymulujących ośrodkowy układ nerwowy lub nerwy czaszkowe implantów ślimakowych ciała metaliczne w obrębie oczodołów Posiadanie innych metalowych elementów używanych w zabiegach wykonywanych w obrębie układu krążenia, takich jak stenty, klipsy, stentgrafty, wymaga sprawdzenia możliwości zastosowania silnych pól magnetycznych podczas badania. Przeciwwskazania nie obejmują: pacjentów posiadających implanty zębowe, wypełnienia i mostki, kobiet w ciąży po pierwszym trymestrze ze skierowaniem od specjalisty. W silne pole magnetyczne można wprowadzać jedynie elementy, co do których istnieje pewność (potwierdzona przez producenta), że nie stanowi to zagrożenia dla badanego. Ciąża w pierwszym trymestrze i karmienie piersią, pomimo braku danych o szkodliwym wpływie badania na organizm, stanowi przeciwwskazanie do wykonania MR. Ze względu na możliwość powikłań po podaniu środków paramagnetycznych zawierających gadolin, należy unikać ich podawania kobietom w okresie ciąży i laktacji, a w razie konieczności ich podania wstrzymać się od karmienia na 24 godziny. Rejestracja Na umówioną wizytę należy zgłosić się ok. 15 min przed ustaloną godziną badania. Podczas rejestracji należy wypełnić odpowiedni kwestionariusz oraz przedstawić skierowanie na badanie (jeśli jest wymagane). W przypadku badań z kontrastem należy dodatkowo przedstawić aktualny wynik badania poziomu kreatyniny. Przygotowanie do badania W kabinie pacjenta należy pozostawić wszelkie metalowe przedmioty i części garderoby oraz urządzenia elektroniczne (biżuterię, paski, telefony, karty itp.). Podczas badania można pozostać w ubraniu. W przypadku planowanego podania kontrastu, pielęgniarka przed rozpoczęciem badania zakłada wkłucie dożylne, tzw. wenflon. Wyniki badania Po wynik badania MR należy zgłosić się osobiście lub pobrać z Portalu Pacjenta. Odbiór wyniku przez osobę trzecią możliwy jest na podstawie pisemnego upoważnienia wydanego przez pacjenta. Obrazy badania zapisany na płycie CD Pacjent otrzymuje zaraz po badaniu, natomiast opis można pobrać w formie papierowej lub pobrać online z Portalu Pacjenta. Badanie Badanie jest wykonywane przez technika radiologii. Pacjent zostaje wprowadzony do pomieszczenia z rezonansem, kładzie się na specjalnym stole, który wjeżdża do tunelu rezonansu i skanuje okolicę badaną ciała. W czasie trwania badania należy pozostać nieruchomo. Uruchomiany aparat MR emituje dźwięki o rożnym natężeniu, które mogą być odczuwane jako nieprzyjemne. Dla komfortu na czas badania pacjent otrzymuje słuchawki z możliwości słuchania muzyki i zmniejszenia odczuwanego hałasu. Personel medyczny w trakcie badania opuszcza pomieszczenie i jest obecny w sterowni, w której obsługuje aparat i monitoruje pacjenta. Badanie jest bezbolesne, jakkolwiek niekiedy pacjenci mogą mieć nieprzyjemne odczucia po podaniu środka kontrastowego. Po badaniu z podaniem środka kontrastowego pacjent dla bezpieczeństwa pozostaje do 1-1,5 godz. na terenie pracowni. Jeśli nie wystąpią działania niepożądane, to pacjent może opuścić teren placówki. Jeśli był podawany kontrast, w okresie 48 godzin po badaniu należy wypić 1,5-2 litrów płynów. Kobieta karmiąca piersią po podaniu środka kontrastowego, nie powinna karmić dziecka w ciągu 24 godzin po badaniu. Przygotowanie do badania Posiłki Na 4 godziny przed badaniem nie należy jeść oraz pić. W przypadku badania jamy brzusznej dodatkowo na 4 dni przed badaniem należy przejść na dietę lekkostrawną i stosować ziołowe środki przeczyszczające. Leki Pacjenci, którzy przyjmują na stałe leki, powinni je zażyć jak zwykle. Ubranie Na badanie należy przyjść w odzieży pozbawionej elementów metalowych i ozdób: guzików, nitów, zapięć, zamków błyskawicznych, a twarz powinna być bez makijażu. Przed badaniem należy zdjąć okulary, biżuterię, zegarek, aparat słuchowy, protezy zębowe. Przedmioty Do pomieszczenia z aparatem MR nie wolno wnosić metalowych przedmiotów: telefonu komórkowego, kart magnetycznych lub innych urządzeń elektronicznych, gdyż grozi to ich uszkodzeniem. Uwaga! Pacjenci ze wszczepionymi rozrusznikami, implantami, endoprotezami oraz stymulatorami lub obecnością w ciele jakichkolwiek elementów metalowych lub nieznanego materiału obowiązani są poinformować o tym fakcie w trakcie rejestracji. Ankieta Na badanie należy przyjść co najmniej 15 minut przed wyznaczonym terminem celem dopełnienia formalności i wypełnienia ankiety medycznej. Dokumenty Należy ze sobą zabrać: Dokument tożsamości. Skierowanie na badanie (o ile jest wystawione). Wszystkie wypisy szpitalne oraz wyniki wcześniejszych badań – opisy i płyty (USG, RTG, MR, TK). W przypadku wszczepionych jakichkolwiek implantów należy dostarczyć dokumentację medyczną oraz zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do badania. Pacjenci ze sztucznymi zastawkami serca, protezami ortopedyczny, klipsami naczyniowymi po operacjach neurochirurgicznych lub naczyniowych są zobowiązani dostarczyć do Pracowni mR pełna dokumentacje medyczną z opisem zastosowanego implantu. W przypadku stentów i bypassów, badanie jest możliwe po 6 tygodniach od zabiegu. W przypadku badania z kontrastem, konieczne jest posiadanie wyniku badania kreatyniny nie starsze niż 14 dni, a w przypadku znanych chorób nerek, nie starsze niż 7 dni. Na badanie MR nie jest wymagane skierowanie. Czas Badanie trwa około 15-60 min zależnie od jego rodzaju i badanej okolicy. Pacjent w trakcie badania musi leżeć nieruchomo. Termin Celem ustalenia terminu badania konieczna jest wcześniejsza rejestracja osobista, telefoniczna lub on-line. Przeciwwskazania Przeciwwskazanie bezwzględne dotyczy: implantów stymulujących serce implantów stymulujących ośrodkowy układ nerwowy lub nerwy czaszkowe implantów ślimakowych ciała metaliczne w obrębie oczodołów Posiadanie innych metalowych elementów używanych w zabiegach wykonywanych w obrębie układu krążenia, takich jak stenty, klipsy, stentgrafty, wymaga sprawdzenia możliwości zastosowania silnych pól magnetycznych podczas badania. Przeciwwskazania nie obejmują: pacjentów posiadających implanty zębowe, wypełnienia i mostki, kobiet w ciąży po pierwszym trymestrze ze skierowaniem od specjalisty. W silne pole magnetyczne można wprowadzać jedynie elementy, co do których istnieje pewność (potwierdzona przez producenta), że nie stanowi to zagrożenia dla badanego. Ciąża w pierwszym trymestrze i karmienie piersią, pomimo braku danych o szkodliwym wpływie badania na organizm, stanowi przeciwwskazanie do wykonania MR. Ze względu na możliwość powikłań po podaniu środków paramagnetycznych zawierających gadolin, należy unikać ich podawania kobietom w okresie ciąży i laktacji, a w razie konieczności ich podania wstrzymać się od karmienia na 24 godziny. Przebieg badania Rejestracja Na umówioną wizytę należy zgłosić się ok. 15 min przed ustaloną godziną badania. Podczas rejestracji należy wypełnić odpowiedni kwestionariusz oraz przedstawić skierowanie na badanie (jeśli jest wymagane). W przypadku badań z kontrastem należy dodatkowo przedstawić aktualny wynik badania poziomu kreatyniny. Przygotowanie do badania W kabinie pacjenta należy pozostawić wszelkie metalowe przedmioty i części garderoby oraz urządzenia elektroniczne (biżuterię, paski, telefony, karty itp.). Podczas badania można pozostać w ubraniu. W przypadku planowanego podania kontrastu, pielęgniarka przed rozpoczęciem badania zakłada wkłucie dożylne, tzw. wenflon. Wyniki badania Po wynik badania MR należy zgłosić się osobiście lub pobrać z Portalu Pacjenta. Odbiór wyniku przez osobę trzecią możliwy jest na podstawie pisemnego upoważnienia wydanego przez pacjenta. Obrazy badania zapisany na płycie CD Pacjent otrzymuje zaraz po badaniu, natomiast opis można pobrać w formie papierowej lub pobrać online z Portalu Pacjenta. Badanie Badanie jest wykonywane przez technika radiologii. Pacjent zostaje wprowadzony do pomieszczenia z rezonansem, kładzie się na specjalnym stole, który wjeżdża do tunelu rezonansu i skanuje okolicę badaną ciała. W czasie trwania badania należy pozostać nieruchomo. Uruchomiany aparat MR emituje dźwięki o rożnym natężeniu, które mogą być odczuwane jako nieprzyjemne. Dla komfortu na czas badania pacjent otrzymuje słuchawki z możliwości słuchania muzyki i zmniejszenia odczuwanego hałasu. Personel medyczny w trakcie badania opuszcza pomieszczenie i jest obecny w sterowni, w której obsługuje aparat i monitoruje pacjenta. Badanie jest bezbolesne, jakkolwiek niekiedy pacjenci mogą mieć nieprzyjemne odczucia po podaniu środka kontrastowego. Po badaniu z podaniem środka kontrastowego pacjent dla bezpieczeństwa pozostaje do 1-1,5 godz. na terenie pracowni. Jeśli nie wystąpią działania niepożądane, to pacjent może opuścić teren placówki. Jeśli był podawany kontrast, w okresie 48 godzin po badaniu należy wypić 1,5-2 litrów płynów. Kobieta karmiąca piersią po podaniu środka kontrastowego, nie powinna karmić dziecka w ciągu 24 godzin po badaniu. Dokumenty do pobrania

specjalista od stawu krzyżowo biodrowego